Przygotowanie krowy do laktacji rozpoczyna się już w okresie zasuszenia, dlatego zwierzęta w tym czasie potrzebują podobnej uwagi ze strony hodowcy, jak w okresie karmienia.
 

Zasuszenie, czyli wstrzymanie udoju krowy, zaczyna się przeciętnie 60 dni przed spodziewanym terminem wycielenia. To optymalny czas na zregenerowanie organizmu zwierzęcia po zakończonej laktacji i przygotowanie do porodu.
 

Hodowcy coraz częściej skracają ten okres do 40, czasami nawet 30 dni. Ma to miejsce najczęściej w stadach osiągających bardzo wysokie wydajności. Krowy w takich stadach często w czasie standardowych 60 dni produkują jeszcze 20-25 kg mleka, dlatego opóźnienie terminu zasuszenia pozwala nie tylko przejść zwierzętom przez ten proces łagodniej, ale też pozyskać dodatkowe 300-400 kg mleka.
 

Okres zasuszenia powinien składać się z dwóch etapów: zasuszenia właściwego oraz przygotowania do porodu. Bardzo ważna jest w tym czasie kontrola żywienia, szczególnie pod kątem energii. Już w końcowej fazie laktacji powinno się ograniczyć stosowanie pasz wysokoenergetycznych, a w samym zasuszeniu właściwym zredukować je do minimum. Nadmiar energii w tym okresie będzie skutkował otłuszczeniem krów, co prowadzi do m.in. ketozy po wycieleniu.
 

Zasuszenie właściwe trwa, w zależności od warunków gospodarstwa, do 21.-14. dnia poprzedzającego termin porodu. W tym czasie w dawce powinny dominować pasze objętościowe o niskiej zawartości energii, czyli słoma, siano, sianokiszonki z traw. Kiszonka z kukurydzy, ze względu na dużą zawartość energii, może stanowić tylko niewielki dodatek.

W okresie zasuszenia nie powinno się stosować dużych dawek wapnia i potasu, bo grozi to problemami z wydaleniem łożyska oraz zaleganiem po porodzie, dlatego nie zaleca się skarmiania kiszonek z lucerny czy melasy. Prawidłowo zbilansowana porcja powinna zawierać 10-11 proc. białka ogólnego w suchej masie dawki. Niezbędne jest także zwiększenie podaży węglowodanów strukturalnych (włókna NDF) do poziomu minimum 45 proc. s.m. dawki, przez co uzyskuje się zmniejszoną podaż energii. Najłatwiej jest to osiągnąć przez wprowadzenie do dawki pokarmowej dobrej jakości słomy, najlepiej pszennej.
 

Niezwykle ważne jest w tym okresie wspomaganie mineralno-witaminowe. Należy zadbać o prawidłowy stosunek wapnia do fosforu poprzez stosowanie mieszanek mineralno-witaminowych przeznaczonych na okres zasuszenia oraz wyłączenie z dawki kredy pastewnej. Zaburzone proporcje wymienionych wyżej pierwiastków, szczególnie zbyt wysoki udział wapnia w stosunku do fosforu, mogą prowadzić do zalegania okołoporodowego.
 

Między 14. a 21. dniem poprzedzającym wycielenie (u jałówek tydzień wcześniej) należy wprowadzić zmiany żywieniowe mające na celu przygotowanie organizmu krowy do porodu oraz stopniowe przyzwyczajenie jej do pobierania dużych dawek pasz treściwych, które będzie otrzymywać podczas zbliżającej się laktacji. Bardzo intensywny rozwój płodu w tym czasie wymusza również zwiększenie udziału energii w dawce, co dodatkowo zabezpiecza krowę przed niedoborami w okresie okołowycieleniowym i minimalizuje ryzyko wystąpienia ketozy. Należy zatem stopniowo zwiększać udział pasz treściwych w dawce, tak aby dojść do poziomu 3-4 kg dziennie w dniu wycielenia. W końcowej fazie zasuszenia podaje się te same pasze, które będą pobierane przez okres laktacji. Taki sposób karmienia powoduje, że organizm krowy nie potrzebuje dużo czasu na przystosowanie się do trawienia nowych pasz. Poziom białka powinien zostać zwiększony do 14 proc. suchej masy.
 

Tu ponownie niezwykle ważna jest odpowiednia ilość makro- i mikroelementów, w szczególności prawidłowy stosunek wapnia do fosforu. Należy stosować mieszanki mineralno-witaminowe bądź pasze pełnoporcjowe przeznaczone specjalnie na ten okres. Nieprawidłowy stosunek wapnia do potasu zaburza mobilizację wapnia z kości. Zapotrzebowanie na ten pierwiastek gwałtownie rośnie w momencie porodu i podczas rozpoczynającej się laktacji. Braki prowadzą do hipokalcemii, której leczenie generuje wysokie koszty i niejednokrotnie wymusza brakowanie takiej krowy ze stada. Wskazane jest także podanie krowie zaraz po porodzie łatwo przyswajalnych źródeł wapnia w postaci wlewki, w celu zwiększenia podaży tego pierwiastka w tym krytycznym dla organizmu zwierzęcia momencie. Niepokryte zapotrzebowanie na minerały i witaminy jest także przyczyną zatrzymań łożyska, co przekłada się na późniejsze problemy z zacieleniem krowy.
 

Prawidłowe żywienie w okresie zasuszenia minimalizuje ryzyko problemów okresu okołoporodowego oraz przyczynia się do szybszego ponownego wprowadzenia krowy do rozrodu. Brak powikłań w tym okresie gwarantuje prawidłowy start w laktację oraz szybkie osiągnięcie jej szczytu.
 

(kw)

Materiał opublikowany w tygodnikach Wydawnictwa Promocji Regionu: CGD, CBR, CWA, CLI, CRY 9 czerwca 2016

zdjęcie: Fotolia.com