Najważniejszy zabieg ochronny w uprawie ozimin to bez wątpienia odchwaszczanie. Jeżeli nie było wykonane jesienią, to właśnie teraz uwaga plantatorów skupi się na zwalczaniu chwastów. Jak obecne warunki na polu wpływają na skuteczność zabiegów herbicydowych? Czas wybrać odpowiednią strategię ochrony roślin przed chwastami.
 

Możemy wyróżnić kilka wariantów prowadzenia plantacji, wśród których dominują trzy, a każdy z nich wymaga innego podejścia do wiosennego odchwaszczania.

1. Plantacje wysiewane we wczesnym lub optymalnym terminie odchwaszczane wyłącznie wiosną.
2. Plantacje wysiewane w opóźnionym terminie odchwaszczane wyłącznie wiosną.
3. Plantacje odchwaszczane w terminie jesiennym wymagające wiosennej korekcji.

Wariant 1: Zboża wysiewane we wczesnym lub optymalnym terminie odchwaszczane wyłącznie wiosną

Długa, wilgotna jesień, i umiarkowane temperatury w tym okresie pozwoliły na swobodny wzrost zbóż oraz chwastów. Zboża intensywnie krzewiły się, wykształcając kilka pędów bocznych. Równie intensywnie rozwijały się chwasty, dlatego teraz znalazły się w stosunkowo zaawansowanych fazach rozwojowych.
 

Chwasty w tak zaawansowanych fazach rozwojowych już w tym okresie realnie obniżają plon. Oczywiście najgroźniejsza jest miotła zbożowa. Próg szkodliwości to zaledwie 25 wiech na 1 m². Tymczasem miotła zbożowa na takich plantacjach już teraz ma zawiązanych 6-12 pędów, czyli do przekroczenia progu szkodliwości wystarczą zaledwie 2-4 rośliny / m2. Silnie rozwinięte rośliny wyprodukują kilka tysięcy nasion, zachwaszczając pola na kolejne lata.

Chaber bławatek i przytulia czepna wschodzą w długim okresie, jesienią oraz wiosną. Progi szkodliwości dla tych chwastów są bardzo niskie i wynoszą zaledwie 2 szt./m². Chaber bardzo silnie się rozwija, wytwarza kilka pędów bocznych o produkcji około tysiąca nasion. Przytulia czepna oplata się wokół zboża, zwiększając ryzyko wylegania. Przyczepia się również do różnych podzespołów kombajnu. Nasiona są szkodliwe dla zwierząt.
 

Chwasty piętra niskiego ze względu na niewielkie rozmiary są często postrzegane jako mało niebezpieczne. To błąd. Właśnie one wcześnie wznawiają wegetacje, pobierają duże ilości składników pokarmowych, szybko przyrastają oraz wcześnie dojrzewają, przez co są trudne do zwalczenia. Opóźniając zabieg herbicydowy do fazy strzelania w źdźbło zbóż, trzeba liczyć się z ograniczeniem jego skuteczności. Dlaczego? Po pierwsze: znacznie mniej cieczy roboczej dociera do chwastów. Po drugie: ich faza rozwojowa jest na tyle zaawansowana, że pozwala im nierzadko zmetabolizować herbicyd i wydać nasiona.
 

Jak odchwaszczać takie plantacje? Przede wszystkim bez kompromisów stosować silne herbicydy w maksymalnych dawkach. Szukać rozwiązań opartych na nowych substancjach aktywnych, które zwalczą również biotypy odporne niektórych gatunków chwastów. Postawić na technologię z szybko zauważalnymi efektami działania oraz z tolerancją na stosowanie w niższych temperaturach. Gwarantuje to szybką eliminację zagrożenia ze strony chwastów. W przypadku odchwaszczania pszenicy ozimej, niektóre odmiany nie są tolerancyjne na stosowanie herbicydów zawierających chlorotoluron.
 

Wariant 2: Zboża wysiewane w opóźnionym terminie odchwaszczane wyłącznie wiosną

Jak wyglądają plantacje zbóż posiane w późniejszym terminie? Gatunki oraz ilość chwastów jest podobna jak w pierwszym wariancie. Jednak ich fazy rozwojowe są znacznie mniej zaawansowane. A same zboża są często w fazie „szpilki”. Z pewnością należy spodziewać się wschodów chwastów również wiosną. Zdjęcie przedstawia pszenicę ozimą wysianą 30.10.2020 na Poletkach Pokazowych w Golubiu-Dobrzyniu.
 

W tym wypadku chwasty będą łatwiejsze do zwalczenia , w terminie wiosennym z uwagi na większą wrażliwość na działanie herbicydów. Teoretycznie nie trzeba bardzo spieszyć się z zabiegiem, a wybór preparatów jest bardzo szeroki. Warto jednak pamiętać, że wczesny zabieg to szybsza eliminacja konkurencji niepożądanej roślinności z rośliną uprawną. Przekłada się to na intensywniejszy wzrost zbóż, które w terminie wiosennym muszą się dokrzewić. Przy konkurencji chwastów będzie to zdecydowanie trudniejsze i wolniejsze.
 

Wariant 3: Zboża odchwaszczane w terminie jesiennym wymagające wiosennej korekcji

Dwuetapowa opcja odchwaszczania zbóż ozimych zazwyczaj polega na stosowaniu jesienią herbicydów, przede wszystkim, zwalczających miotłę zbożową wraz z niektórymi chwastami dwuliściennymi. Z kolei wiosną, jeżeli jest taka konieczność, wykonuje się zabieg poprawkowy, zwalczający głównie chwasty dwuliścienne. Wielu rolników decyduje się na taki wariant przy silnej presji chwastów wschodzących zarówno jesienią jak i wiosną. W takim wypadku można spodziewać się : chabra bławatka i przytulii czepnej, a poza tym fiołka polnego czy samosiewów rzepaku.
 

Jak odchwaszczać takie plantacje? Zazwyczaj pszenica jest wysiewana w optymalnym terminie wysiewu, więc rozwój chwastów może być intensywny. Dlatego należy kierować się zaleceniami podanymi w pierwszym wariancie. Jedyna różnica polega na braku konieczności stosowania preparatu miotłobójczego. Na plantacjach mogą wystąpić również chwasty piętra niskiego, dlatego odchwaszczanie lepiej przeprowadzić możliwie wczesną wiosną.

Dobierając herbicyd odpowiedni do stanu plantacji zbóż i zachwaszczenia, rośnie pewność efektu chwastobójczego, a zboża zyskują miejsce do optymalnego wzrostu.