Silna presja chorób infekujących plantacje jesienią, które kontynuują swój rozwój wiosną, takich jak mączniak prawdziwy oraz choroby wywoływane przez grzyby z rodzaju Fusarium, to w ostatnich sezonach jedno z największych wyzwań w ochronie zbóż ozimych. Przebieg pogody jesienią oraz wydłużony okres wegetacji, trwający często do stycznia, wraz z przewagą zbóż w płodozmianie, potęgują występowanie infekcji na plantacjach ozimin. Jak sobie z nimi radzić?
 

Wiosną priorytetem jest jak najszybsze zatrzymanie rozwoju infekcji chorobotwórczych i ich wyniszczenie, szczególnie tych występujących już od jesieni, aby rośliny jak najszybciej powróciły do zdrowia oraz naturalnego, optymalnego tempa wzrostu.
 

Rozwój mączniaka prawdziwego w zbożach

W ostatnich latach warunki do porażenia mączniakiem prawdziwym są sprzyjające już od jesieni. Rozwojowi infekcji sprzyja ciepła i sucha aura panująca w tym okresie. Mączniak prawdziwy do kiełkowania zarodników nie wymaga obecności wody. Jest to cecha wyróżniająca ten patogen na tle innych chorób grzybowych. W związku z tym występuję również z dużym natężeniem w latach suchszych. Do wzrostu potrzebuje umiarkowanych temperatur, wystarczy już ok. 5ºC, a optymalna temperatura do jego rozwoju w dzień to ok. 12-18ºC. Infekcja tej choroby przebiega bardzo szybko i trwa około 5-7 dni, gdy temperatura powietrza oscyluje w przedziale 10-15ºC. W związku z tym plantatorzy szybko widzą jego objawy na roślinach już jesienią, a potem wiosną. Oprócz pogody w okresie jesiennym rozwojowi choroby dodatkowo sprzyja wysoka obsada, na skutek m.in. stosowania zbyt wysokich norm wysiewu lub wczesnego terminu siewu. Wówczas rośliny silnie krzewią się jesienią. W pewnym momencie jednak redukują nadprogramowe pędy boczne. Te, które zostały odrzucone, nie są już chronione przez roślinę, w związku z tym są idealnym miejscem do rozwoju chorób, w tym mączniaka.

Szkodliwość mączniaka prawdziwego

Szkodliwość mączniaka w okresie jesiennym polega na zmniejszeniu powierzchni asymilacyjnej liści. Ze względu na jej ograniczenie nie dochodzi do wytwarzania potrzebnej ilości asymilatów. Co gorsza, infekcje jesienne silnie rozwijają się już od wczesnej wiosny, dalej zmniejszając powierzchnię asymilacyjną roślin. W niektórych latach można było zauważyć porażenie mączniakiem, które znajdowało się nawet na kłosie (zdjęcie). W wyniku tej choroby straty plonu mogą sięgać od 10% do nawet 40%.
 

Choroby wywoływane przez grzyby z rodzaju Fusarium

Kolejnymi infekcjami, które stanowią bardzo poważne zagrożenie dla plantacji jesienią oraz wiosną, mogącymi infekować również przed żniwami, są choroby wywoływane przez grzyby z rodzaju Fusarium. Zdecydowanie częściej występują one na polach, na których w zmianowaniu dominują zboża. W rozwoju infekcji fuzaryjnych zbóż należy mówić o ich kompleksie, w skład którego wchodzą cztery choroby: zgorzel siewek, pleśń śniegowa, fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła i korzeni oraz fuzarioza kłosów.

Zgorzel siewek atakuje młode rośliny w fazie wschodów już jesienią. Może powodować zamieranie całych roślin. Kolejną chorobą wywoływaną przez grzyby z rodzaju Fusarium jest pleśń śniegowa. Rozwija się intensywnie w temperaturze nawet ok. 0ºC, a jej szkodliwość najwyraźniej widać wiosną w postaci częściowo lub całkowicie zamarłych roślin. Natomiast infekcja często rozwija się już od października. Objawy fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbła pojawiają się w fazie strzelania w źdźbło, ale najwyraźniej widoczne są po wykłoszeniu. Zainfekowane źdźbła bieleją i przedwcześnie zamierają. Z kolei fuzarioza kłosów rozwija się w czasie kwitnienia, gdy utrzymuje się duża wilgotność powietrza i występują opady deszczu. Zainfekowane kłoski są płone, a na ziarniakach pozostają mykotoksyny.
 

Szkodliwość chorób wywoływanych przez grzyby z rodzaju Fusarium

Choroby wywoływane przez grzyby z rodzaju Fusarium występują w różnych fazach wzrostu roślin, od jesieni przez wiosnę aż do żniw. Obniżają plonowanie w skrajnych wypadkach nawet do 60%, dodatkowo spada jakość ziarna. Biorąc pod uwagę duży udział zbóż w płodozmianie, który wynosi w naszym kraju 73%, a także przebieg pogody sprzyjający rozwojowi chorób fuzaryjnych, ich szkodliwość będzie wzrastać. W związku z tym planując ochronę, należy podejść do niej kompleksowo, wykorzystując zarówno metody agrotechniczne, jak i wysokiej jakości rozwiązania fungicydowe.
 

Ochrona fungicydowa przed chorobami wywoływanymi przez grzyby z rodzaju Fusarium

Dobrze jest ją rozpocząć już od jesieni i kontynuować wiosną, tak aby zabezpieczyć plantację na każdym etapie wzrostu. Najefektywniejsze jest działanie prewencyjne. Warto więc planować ochronę plantacji już na etapie siewu, żeby zachować ciągłość zabiegów od jesieni, a potem kontynuować zabiegi ochronne wiosną. Jesienią najwyższy poziom ochrony zapewni Areapak Dobry Początek. To pakiet na bazie nowej generacji zapraw należących do rodziny karboksyamidów (SDHI), dzięki którym zapewnia niebywale wysoki poziom ochrony młodych roślin. Silny efekt fitotoniczny wpływa na wzrost masy i długości korzeni. Stanowi kluczowy element jesiennej agrotechniki prowadzenia łanu, szczególnie przy niskiej obsadzie. Dodatkowo odżywia wschodzące rośliny, gwarantując im silny wigor od pierwszych faz rozwojowych oraz poprawę wschodów. Dzięki temu że rozwój roślin przebiega w niezakłócony sposób, już od wschodów, plantacje lepiej zimują i efektywniej wznawiają wegetację wiosną.
 

Ochronę koniecznie trzeba kontynuować wiosną, aby zachować jej ciągłość poprzez odpowiedni dobór fungicydów do zabiegów T1, T2 i w niektórych wypadkach T3.

W tym terminie należy również pamiętać o ochronie liści przed chorobami, takimi jak m.in. mączniak prawdziwy, aby utrzymać kompleksowość ochrony. Taki efekt zapewni Areapak Netan. Jest to dwuzabiegowy pakiet fungicydów zbożowych zabezpieczający przed kompletem wiosennych chorób, głównie fuzaryjnych i mączniaka prawdziwego. Zawiera w swoim składzie substancje z najskuteczniejszych grup chemicznych. Dzięki ogromnej mobilności w roślinie oraz silnemu wiązaniu w docelowym miejscu wystąpienia choroby (zarówno na powierzchni liścia, w wosku, jak i w głębszych strukturach liścia) oraz silnemu wiązaniu z patogenem powoduje natychmiastowe zatrzymanie infekcji. Szybkie zatrzymanie rozwoju choroby i jej wyniszczenie w efekcie powoduje błyskawiczny powrót roślin do zdrowia oraz naturalnego, optymalnego tempa wzrostu.
 

Areapak Netan w zabiegu T1 zabezpiecza przed kompletem wczesnowiosennych chorób zbóż. To jedno z najsilniejszych rozwiązań na mączniaka i choroby podstawy źdźbła. Zawiera w swoim składzie trzy silne substancje mączniakobójcze, co wpływa na najwyższą skuteczność pakietu w zwalczaniu tej choroby. Dociera do wszystkich miejsc w roślinie, niszcząc zarodniki grzybów w każdej fazie rozwoju. Dodatkowo bardzo skutecznie zabezpiecza przed chorobami podstawy źdźbła, które niezwalczone powodują zwiększenie ryzyka wylegania oraz wzrost wrażliwości zbóż na suszę, ponieważ utrudniają transport wody i składników pokarmowych.
 

Areapak Netan w zabiegu T2 zabezpiecza liść flagowy, podflagowy i kłosy przed chorobami, takimi jak wspomniany mączniak prawdziwy, rdze, brunatna plamistość liści (DTR), septorioza. Zawiera w swoim składzie substancje z najskuteczniejszych grup chemicznych (w tym SDHI). Potężnie zabezpiecza przed infekcjami, dzięki silnemu wiązaniu w docelowym miejscu wystąpienia choroby oraz silnemu wiązaniu z patogenem, co powoduje natychmiastowe zatrzymanie infekcji i jej wyniszczenie. Zwiększa wydajność procesów fizjologicznych zachodzących w roślinie i przedłuża żywotność liści. Areapak Netan T2 częściowo hamuje wytwarzanie syntazy ACC, stąd zmniejsza się produkcja etylenu, który przyspiesza procesy starzenia się, łagodząc również efekty stresu wodnego. Dzięki temu roślina lepiej wykorzystuje nawozy, wodę oraz wydajniej fotosyntezuje, a przez to wpływa na wyższe plonowanie. W konsekwencji Areapak Netan wykazuje działanie zarówno plonochronne, jak i plonotwórcze.
 

(AM)