Produkcja globalna nawozów azotowych to rocznie blisko 110 mln ton (raport FAO 2017). Jest to bez wątpienia potężna ilość, tym bardziej, że zdecydowana większość tej produkcji wykorzystywana jest w krajach wysoko rozwiniętych. Dużą ciekawostką staje się zatem fakt, że blisko 175 mln ton azotu trafia do roślin z innych źródeł. Są to fabryki na polu. Mikroorganizmy mające zdolność przetwarzania azotu atmosferycznego do form przyswajalnych.


Głównym trzonem mikroorganizmów wyspecjalizowanych w procesie redukcji azotu atmosferycznego do amoniaku są bakterie symbiotyczne, znane jako bakterie brodawkowe, które są silnie powiązane z roślinami bobowatymi. Istnieją także bakterie wolno żyjące, będące odpowiedzialne za wiązanie azotu w nawet 30% całego udziału mikroorganizmów mających zdolność do produkcji nitrogenazy, enzymu umożliwiającego przekształcenie azotu atmosferycznego do form, z których mogą skorzystać rośliny.

Czym są bakterie wolno żyjące?
 

Pewna grupa mikroorganizmów, takich jak bakterie z rodzaju Azotobacter, Bacillus, Pseudomonas czy Azospirillum, wyspecjalizowała się we współpracy z roślinami. Bakterie egzystują w strefie systemu korzeniowego, a niektóre przenikają do tkanek roślin. Obserwuje się także ich bytowanie na powierzchni roślin. Wspomagają je w okresie niedoborów azotu w glebie, w zamian za związki organiczne powstające w drodze fotosyntezy.

Jest to korzyść obopólna, ponieważ roślina, otrzymując azot w kluczowych momentach wegetacji, nie traci potencjału plonotwórczego. Bakteria ma możliwość rozwoju dzięki swojemu „gospodarzowi”. Daje mu przetworzony azot do form mogących być składową aminokwasów i jednocześnie zwiększa odporność na patogeny chorobotwórcze.

Nitrogenaza w pigułce

Żeby zrozumieć potrzebę współistnienia bakterii azotowych z roślinami, należy przybliżyć rolę azotu i to, w jaki sposób rośliny są go w stanie pobrać. Około 78% składu powietrza stanowi azot. Występuje on w formie cząsteczki N2 i w takiej formie jest zupełnie niedostępny dla roślin. Formami przyswajalnymi są jony azotanowe (NO3) i amonowe (NH4). Bakterie azotowe posiadają zdolność do produkcji nitrogenaza, kluczowego enzymu umożliwiającego przekształcanie azotu atmosferycznego do form przyswajalnych przez rośliny. Sprawiają, że rośliny są w stanie go wykorzystać w procesie biosyntezy aminokwasów i dalszej kolejności białek.

Aby sam proces przekształcania azotu był efektywny, zachowane muszą być pewne warunki. Brak obecności tlenu, który całkowicie go hamuje, oraz dostępność m.in. żelaza, które jest kluczowym składnikiem nitrogenazy.

I w tym przypadku pożyteczne mikroorganizmy mogą być niezwykle przydatne. Grupa bakterii mających zdolność do tworzenia sideroforów w drodze swego metabolizmu przetwarza żelazo do form dostępnych dla roślin. Ich metabolity stają się swoistymi chelatorami tego pierwiastka. Jest to zatem niezwykle korzystne zjawisko dla maksymalizacji pracy bakterii azotowych i zintensyfikowania procesu wiązania azotu atmosferycznego i udostępniania go roślinom.

Elbio FeN

Elbio FeN jest produktem, który łączy w sobie bakterie azotowe i chelatujące żelazo. To unikatowe połączenie dwóch mikroorganizmów pozwala na dodatkowe i bardzo efektywne odżywienie roślin azotem. Wspiera rośliny w newralgicznych momentach wegetacji i doskonale wpisuje w nową politykę UE, ograniczającej nawożenie mineralne azotem. Elbio FeN to produkt, który pozwala dbać o naturalne środowisko i skutecznie wpływać na plon upraw.