W uprawie warzyw, niezależnie czy jest to produkcja towarowa, czy też amatorska, niezmiernie ważnym elementem jest jakość uzyskanego plonu. Uzyskanie zamierzonego efektu jest składową wielu czynników, między innymi zależy od prawidłowego odżywienia roślin. Błędy w nawożeniu mogą prowadzić do powstania zaburzeń fizjologicznych, co przekłada się bezpośrednio na końcową jakość warzyw, możliwość długotrwałego przechowywania czy też przydatność do spożycia.
 

Choroby nieinfekcyjne (fizjologiczne) są wynikiem m.in nieprawidłowego zaopatrzenia w wapń. Niedobór wapnia w roślinach rzadko spowodowany jest jego małą zawartością w podłożu. Najczęściej wiąże się z utrudnionym pobraniem i wadliwym transportem w roślinie. Czynnikami ograniczającymi jego pobranie są: duże zasolenie gleby, nadmierna zawartość składników pokarmowych m.in. potasu, niskie pH, porażenie korzeni przez patogeny glebowe. Zakłócenia w prawidłowym odżywieniu wapniem wzmagają się w warunkach stresowych, tj. sucha, upalna pogoda, znaczne wahania wilgotności gleby i temperatury powietrza.

Do najczęściej występujących zaburzeń fizjologicznych należą:
 

sucha zgnilizna wierzchołkowa

Jest jednym z najczęstszych zaburzeń w uprawie pomidora i papryki. Objawy choroby pojawiają się w czasie ich intensywnego rozrastania się. W pobliżu wierzchołka owocu powstają małe, wodniste plamy. W miarę rozwoju choroby zmieniają barwę na brunatną, a ich powierzchnia marszczy się. Przy dużej wilgotności owoce gniją w wyniku wtórnego zarażenia patogenami chorobotwórczymi. Niekiedy objawy są niewidoczne na powierzchni owocu, ponieważ owoc porażony jest od wewnątrz.
 

wewnętrzne zbrunatnienie główek kapusty (tipburn)

Typowym objawem choroby jest brązowienie wierzchołków liści. Zaburzenie może występować w każdej fazie rozwoju rośliny – w początkowym okresie wzrostu objawy choroby widoczne są na obwodzie najmłodszych liści, w późniejszych fazach rozwojowych znajdują się wokół głąba i są widoczne dopiero po przecięciu główki. Po zbiorze choroba się nie rozwija, ale może dojść do wtórnego zakażenia patogenami chorobotwórczymi.
 

Zapobieganie

W celu skutecznego zapobiegania wystąpieniu chorób fizjologicznych zalecane jest prawidłowe odżywienie roślin wapniem. Do tego celu należy zastosować dolistny nawóz o wysokiej zawartości wapnia. Ważny jest również termin aplikacji – w przypadku warzyw psiankowatych nawożenie wapniem należy rozpocząć w momencie tworzenia się zawiązków owoców, u kapustnych od początku fazy zwijania główek, natomiast w przypadku warzyw liściowych pierwszy oprysk należy wykonać w terminie ok. 7–10 dni po wysadzeniu na miejsce stałej uprawy.

(sśz)