Mączniak prawdziwy zbóż i traw

Patogen, który rozwija się w czasie całego okresu wegetacji. Pierwsze pojawy obserwowane są już jesienią, krótko po rozpoczęciu procesu krzewienia. Początkowo na osłabionych częściach roślin, takich jak odrzucane liście, pojawiają się kupki wojłokowatego nalotu. Jeżeli zima jest łagodna, mączniak zostaje na roślinie i kontynuuje porażenie, najpierw zasiedlając osłabione części rośliny. Są to najczęściej źdźbła odrzucane podczas kształtowania łanu lub dolne liście, które stają się zbędne ze względu na brak możliwości wykorzystania światła.

Gdy porażenie wchodzi na części znajdujące się w produkcji, czyli górne liście, a także plewy i ości, wówczas występuje problem redukcji plonu. Zwalczanie mączniaka należy rozpocząć wcześnie. Najsilniejsze substancje aktywne zwalczające patogen w późnych fazach są mniej skuteczne i mogą być również mniej selektywne dla rośliny uprawnej.

 

Septorioza liści i plew

Septoriozy są uznawane za najgroźniejsze patogeny atakujące plantacje zbożowe. Są typowe dla łanów prowadzonych intensywnie, uprawianych na zasobnych i sprawnych glebach. Związane jest to z biologią rozwoju patogenu. Zarodniki rozsiewane są przez wiatr. Po spadnięciu na roślinę, na której mogłyby się rozwijać, potrzebują odpowiednio długiego uwilgotnienia, a wilgoć w łanie najlepiej utrzymują plantacje wysiewane na mocnych glebach z dużą obsadą. Po skiełkowaniu zarodniki wytwarzają wypustki wrastające w tkankę liścia. W pierwszym okresie, który może trwać ponad 20 dni, grzyb rozwija się wewnątrz zainfekowanej tkanki nie dając objawów zewnętrznych. Straty plonu w zbożach zainfekowanych septoriozą są duże, w przypadku mocnej infekcji pól o wysokim potencjale mogą kosztować rolnika nawet 50% plonu.

Zabiegi ochronne powinny zostać wykonane przed infekcją patogenem. W zabiegach wykonanych po infekcji w kompozycji grzybobójczej powinien znaleźć się produkt o działaniu interwencyjnym.
 

Fuzarioza kłosów

Fuzariozy towarzyszą roślinom zbożowym od wschodów aż do końca okresu wegetacji. Grzyby z rodzaju fuzarium powodują infekcję zaraz po skiełkowaniu ziarniaka, wywołując fuzaryjną zgorzel siewek. Pleśń śniegowa i wypadanie siewek w czasie zimy również powodowane są porażeniem przez ten patogen. Wiosną na podstawie źdźbła tworzą się oczkowe plamy, które osłabiają przewodzenie wody, w efekcie wywołując białokłosowość lub wyleganie łanu. Najbardziej dotkliwa ekonomicznie dla rolników jest forma atakująca kłosy, czyli fuzarioza kłosów. Zarodniki infekują roślinę uprawną w czasie kwitnienia, podczas wilgotnej pogody. Grzyb rozwija się na budowanym ziarniaku, korzystając ze składników przeznaczonych do budowania ziarna. Po pewnym czasie na porażonych kłosach pojawia się szaroróżowy nalot zarodników. Ziarno zaatakowane fuzariozą kłosów nie wykształca się właściwie. Nawet przy niewielkim porażeniu ma niższą wartość handlową ze względu na zawartość mikotoksyn. Do ochrony przed chorobą należy stosować zabiegi fungicydowe w czasie kwitnienia. Sprawdzają się produkty oparte na tiofanacie, prochlorazie i fungicydach triazolowych.
 

Rdze zbóż

Wyróżnia się tutaj dwa patogeny: rdzę żółtą i rdzę brunatną. Są szczególnie uciążliwe w produkcji pszenżyta – przy wysokim stopniu porażenia prowadzą do zniszczenia plantacji nawet w kilkudziesięciu procentach. Rdza rozwijająca się na liściach nie jest jeszcze najgroźniejsza, łatwe do zauważenia kupki zarodników pozwalają na terminowe wykonanie zabiegu. Przy rozwoju patogenu na plewach i plewkach dochodzi do zredukowania tworzonego ziarniaka. Chorobie sprzyja wilgotna pogoda o umiarkowanych temperaturach. Zwalczanie nie jest trudne pod względem doboru mieszaniny grzybobójczej, bardzo ważny natomiast jest właściwy moment, w którym rozpoczyna się ochronę.