Co oznacza liczba FAO w uprawie kukurydzy?

Odmiany mieszańcowe kukurydzy mogą różnić się od siebie wydajnością i jakością, ale nie tylko! Dokonując wyboru mieszańca, bezwzględnie należy wziąć pod uwagę wczesność odmiany określaną za pomocą liczby FAO.

Potencjał plonowania kukurydzy, a w konsekwencji opłacalność całej produkcji, jest ściśle związany z wczesnością jej dojrzewania. Dobór zbyt wczesnej dla danego regionu odmiany może skutkować niepotrzebnym skróceniem wegetacji, a w konsekwencji niewykorzystaniem możliwości plonowania na danym stanowisku. Natomiast w sytuacji odwrotnej, problem może stanowić opóźnienie zbioru oraz duża wilgotności ziarna i związany z tym koszt suszenia materiału. W Polsce kluczowe znaczenie dla jakości i wysokości plonu mają warunki klimatyczno-glebowe panujące w danym regionie. Zróżnicowanie pod tym względem jest ogromne, a możliwości uprawy tego gatunku nawet w jednej miejscowości mogą być odmienne. Ponadto kukurydza jest rośliną ciepłolubną, co oznacza, że wymaga rejonizacji, czyli doboru odmiany do warunków panujących w danym regionie, na podstawie jej wczesności tj. liczby FAO.
 

Jak odczytać liczbę FAO?

Liczba FAO definiowana jest jako system cyfrowych oznaczeń wczesności dojrzewania poszczególnych odmian kukurydzy. W Polsce stosuje się następującą klasyfikację wczesności odmian:

  • Odmiany wczesne: FAO do 220
  • Odmiany średnio wczesne: FAO 230-240
  • Odmiany średnio późne: FAO 250-290


Odmiany późne: FAO 300 i więcej

Każda z tych cyfr ma swoje odrębne znaczenie. Dwie pierwsze wskazują na klasę i grupę wczesności, z kolei trzecia określa barwę ziarniaka. Im mniejsza liczba FAO, tym odmiana jest wcześniejsza, a okres wegetacyjny krótszy. Co prawda wczesne odmiany mieszańcowe plonują na niższym poziomie, jednak wykazują najwyższy udział masy ziarna w kolbie, a także możliwość dokonania wcześniejszego zbioru, przy wilgotności ziarna na poziomie 25-30%. Analogicznie nieco później dojrzewają odmiany o wyższej liczbie FAO. Okres ten jest dłuższy niż w przypadku wczesnych odmian o około 11–12 dni dla mieszańców średniowczesnych i ok. 23–26 dni w odmianach średnio późnych. Najmniejszy udział masy ziarna w kolbie i jednocześnie najwyższy poziom plonowania wykazują odmiany późne o liczbie FAO 300 i więcej. Istnieje jednak duże ryzyko ich uprawy w naszym kraju z uwagi na konieczność suszenia nasion i opóźniony termin zbioru.
 

Uprawa ziarnowa czy kiszonkowa?

Innymi cechami będą charakteryzowały się nasiona kukurydzy przeznaczone na ziarno i na kiszonkę. W pierwszym przypadku zaleca się uprawę odmian o wysokim potencjałem plonowania, a także wczesnym terminie dojrzewania dostosowanym do regionu uprawy. Ponadto kukurydza ziarnowa powinna charakteryzować się wyższą odpornością na patogeny i choroby atakujące plantację. W uprawie kiszonkowej kluczowe znaczenia ma plon suchej masy całych roślin oraz dobra struktura kolby. Decydując się na ten kierunek użytkowania, warto zwrócić uwagę na tzw. ,,stay-green” roślin. Cecha ta pozwala na utrzymanie zieloność liści i łodyg w okresie dojrzewania, a dzięki temu umożliwia dłuższą akumulację składników pokarmowych i większą koncentrację suchej masy w kolbach. Co więcej, zielonka uzyskana z tego typu mieszańców łatwiej się zakisza.
 

W północnej Polsce, gdzie panują mniej korzystne warunki termiczne, w uprawie ziarnowej zaleca się wczesne odmiany. Natomiast wysoką koncentrację energii oraz dobrą jakość kiszonki w tej części kraju zapewnią mieszańce wczesne i średniowczesne (FAO 220-230). Odmiany średniopóźne rekomendowane są do uprawy zarówno na ziarno i na kiszonkę w najcieplejszych rejonach tj. południowo-zachodnia i południowo-wschodnia Polska. W rejonie środkowym (do linii Piła, Bydgoszcz, Ciechanów Siedlce) zalecane są uprawy średniowczesne dla uprawy ziarnowej i wczesne z przeznaczeniem na kiszonkę.
 

Materiał ukazał się w “Magazynie Najbliżej Rolnika” nr 3 / 2019 (8)