Do 5 tysięcy złotych grzywny, cofnięcie dopłat bezpośrednich, a w szczególnych wypadkach kara pozbawianie wolności do 12 lat. To grozi za wypalanie traw.
 

Wypalanie traw, wbrew obiegowym opiniom, nie jest sposobem na użyźnienie gleby czy jej odchwaszczenie. Ogień zabija – nie tylko pożyteczne organizmy glebowe, owady zapylające czy mrówki, zwierzęta – od płazów, przez ptaki gniazdujące na ziemi i w krzewach, jeże, zające po lisy, sarny, jelenie czy zwierzęta domowe. Niszczy cenną przyrodniczo roślinność. Pożar to także śmiertelne zagrożenie dla ludzi – zeszłym roku z powodu wypalania traw zginęły dwie osoby a 101 zostało rannych. Straty materialne szacowane są na 10 mln 397 tys. zł. Ten zakazany sposób pozbywania się zeschniętej roślinności z nieużytków, pastwisk i innych miejsc angażuje też ogromne siły i środki – w 2017 roku strażacy wyjechali do pożarów traw aż 38 634 razy.
 

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na swojej stronie internetowej przypomina, że w przypadku stwierdzenia, iż rolnik wypala roślinność na terenie gospodarstwa – ma prawo nałożyć karę w postaci zmniejszenia kwoty wypłacanej z tytułu płatności bezpośrednich. ARiMR wyjaśnia: Zakaz wypalania gruntów rolnych to jeden z warunków, który zobowiązani są przestrzegać rolnicy ubiegający się o płatności bezpośrednie oraz płatności obszarowe w ramach PROW 2014–2020. Brak ich przestrzegania może doprowadzić do zmniejszenia płatności o 3 proc. To oznacza, że o tyle mogą być pomniejszone wszystkie płatności bezpośrednie, jeśli rolnikowi udowodni się, że wypalał trawy na którymkolwiek z posiadanych przez niego gruntów (…). ARiMR każdy przypadek wypalania traw rozpatruje indywidualnie i może taką karę zwiększyć albo zmniejszyć. Zgodnie z zasadami, nałożona przez Agencję sankcja, w zależności od stwierdzonego stopnia winy, może zostać zmniejszona do 1 proc., jak i zwiększona do 5 proc. należnych rolnikowi płatności obszarowych za dany rok. Jeszcze surowszą karę poniesie rolnik w przypadku, gdy świadomie wypala grunty rolne. Wówczas całkowita kwota należnych mu płatności może być obniżona nawet o 20 proc., a w zupełnie skrajnych przypadkach, np. stwierdzenia uporczywego wypalania traw, ARiMR może pozbawić rolnika całej kwoty płatności bezpośrednich za dany rok.
 

Oprócz utraty dopłat, wypalanie traw może skończyć się:

• karą grzywny do 5000 zł (przewidzianą w Kodeksie wykroczeń)

• jeśli pożar obejmie zabudowania, zagrozi życiu i mieniu wielu osób lub mieniu o wielkiej wartości, w pożarze zginą ludzie – Kodeks karny przewiduje karę pozbawienia wolności nawet do 12 lat.

Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej w kampanii społecznej prowadzonej co roku na wiosnę, w miesiącach największego natężenia pożarów wynikających z wypalania traw przypomina, że ogień to żywioł nieprzewidywalny i śmiertelnie groźny, którego nie da się kontrolować. W jednej chwili może objąć znaczny obszar i zagrozić zabudowaniom gospodarskim, ludziom czy zwierzętom. Człowiek biegnie przeciętnie z prędkością 19 km/godz. – ogień na suchej roślinności rozprzestrzenia się z prędkością 20 km/godz., a gryzący dym, wysoka temperatura i brak widoczności utrudniają ucieczkę. Nie warto ryzykować zdrowiem i życiem.

Źródła: http://www.stoppozaromtraw.pl, http://www.arimr.gov.pl
 

Konsekwencje wypalania traw dla rolnictwa to:

• spadek plonów w roku pożaru o 5–8 proc.

• zwiększona presja chwastów

• zniszczenie warstwy próchnicy

• zmniejszona dostępność składników pokarmowych

• wyjałowienie gleby, spowodowane unicestwieniem przez ogień pożytecznych mikroorganizmów, dżdżownic, butwiejących części roślinnych, z których tworzy się próchnica
 

Podstawy prawne

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.)

Art. 163.

§ 1. Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać: 1) pożaru - podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§ 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie - podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sprawca - podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

§ 4. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 2 jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sprawca - podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Art. 164.

§ 1. Kto sprowadza bezpośrednie niebezpieczeństwo zdarzenia określonego w art. 163 § 1 - podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§ 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie - podlega karze pozbawienia wolności do lat 3
 

USTAWA z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. 2004 Nr 92 poz. 880 z póżn. zm.)

Art. 124.

§ 1. Zabrania się wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów.

§ 2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy działań ochrony czynnej wynikających z: 1) zadań ochronnych lub planu ochrony dla parku narodowego lub rezerwatu przyrody; 2) planu zadań ochronnych lub planu ochrony dla obszaru Natura 2000.

Art. 131.

Kto:

12) wypala łąki, pastwiska, nieużytki, rowy, pasy przydrożne, szlaki kolejowe, trzcinowiska lub szuwary,

– podlega karze aresztu albo grzywny.
 

USTAWA z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tj. Dz.U. 2017 poz. 788)

Art. 30

§ 3. W lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w szczególności: 1) rozniecania ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego; 2) korzystania z otwartego płomienia; 3) wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych.

Zdjęcie: KG PSP