Od kilku lat Polska jest liderem w produkcji mięsa drobiowego. Rozwój produkcji drobiu rzeźnego oraz jego intensyfikacja stawiają nowe wyzwania, związane przede wszystkim z podwyższeniem jakości pasz. Wiąże się to z poprawą współczynnika FCR.
 

FCR, czyli współczynnik zużycia paszy na kg przyrostu ciała zwierzęcia, to podstawowy parametr określający jakość pasz i wydajność hodowli. Na parametr ten ma wpływ wiele czynników. Istotne jest m.in. optymalizowanie receptur, tak aby przy określonej bazie surowców opracować jak najbardziej efektywne żywienie.
 

Nie tylko cena surowca

Optymalizowanie to proces wymagający wiedzy i analizy posiadanych surowców oraz możliwości zakupowych. Nie tylko cena surowca odgrywa tu rolę, ważna też jest jego wartość. I tak na przykład pszenica w cenie 850 zł/t, z poziomem białka ogólnego 12,5%, będzie surowcem bardziej opłacalnym, niż pszenica zawierająca 11% białka w cenie 830 zł/t. Nie zawsze surowce tańsze pozwalają stworzyć optymalną dawkę żywieniową. Przy obecnej, zaawansowanej genetyce zwierząt hodowlanych inwestycje w paszę wnoszącą wysoki poziom energii oraz aminokwasów strawnych skutkują wysokim zwrotem nakładów.
 

Komponenty wymienione powyżej to, niestety, najbardziej kosztowny element dawki żywieniowej. Pozwalają jednak zmniejszyć FCR nawet o 5% w stosunku do wcześniej uzyskiwanych wyników. Pamiętajmy, że doskonale zbilansowana energetycznie-białkowo dawka daje najlepsze rezultaty, gdy podczas jej bilansowania bierzemy pod uwagę faktyczną możliwość wykorzystania przez zwierzęta składników w niej zawartych. Okazuje się bowiem, iż strawność, a co za tym idzie przyswajalność obecnie stosowanych, popularnych surowców przemysłowych znacząco spadła w ostatnich latach. Z tej przyczyny chów zwierząt o doskonałej genetyce, na doskonale ułożonych dawkach, w doskonałych warunkach bytowych nie zawsze daje oczekiwane rezultaty.
 

Jak wybrać komponenty

Zakres możliwości zakupu surowców jest obecnie wręcz nieograniczony. Przy zakupie przede wszystkim należy zwracać uwagę na strawność komponentów, bezpieczeństwo mikrobiologiczne oraz powtarzalność kolejnych dostaw produktu. Stabilne pod każdym względem surowce i komponenty paszowe, o potwierdzonych poziomach strawności, pozwalają właściwie zoptymalizować dawkę żywieniową. Ułatwiają także korekty dawek oraz ustalenie ewentualnych żywieniowych bądź pozażywieniowych problemów w stadzie.
 

Niezwykle istotne bezpieczeństwo mikrobiologiczne pasz to brak pałeczek salmonelli oraz nieobecność Clostridium perfringens, wywołujących ciężkie zakażenia organizmu. Ważne jest więc, aby zwracać uwagę na źródło pochodzenia komponentów oraz uzyskać informację o miejscu, czasie i formie ich ewentualnej higienizacji. W niekorzystnych sezonach wegetacyjnych, niestety, nie da się całkowicie uniknąć zanieczyszczenia surowców zbożowych i kukurydzianych mikotoksynami, jednakże nie powinny być one wyższe niż w załączonej tabeli.
 

Dobre i polskie

W tym miejscu należy wspomnieć o polskich komponentach białkowych, produkowanych głównie z rzepaku. Jako roślina oleista, rzepak po wytłoczeniu części oleju jest komponentem coraz częściej używanym w żywieniu zwierząt monogastrycznych. Współczesne odmiany praktycznie nie zawierają kwasu erukowego, a odpowiednie procesy obróbki powodują obniżenie poziomów pozostałych składników antyżywieniowych. Decydując się na komponenty rzepakowe, najkorzystniej jest wybierać te, które zostały poddane procesom jak najbardziej opierającym się na fizyce (temperatura, ciśnienie), a unikać przetworzonych chemicznie (ekstrakcja). Komponenty przetworzone bez użycia chemii zachowują mnóstwo naturalnych właściwości, takich jak smak, zapach czy barwa. Nie zawierają także pozostałości rozpuszczalników, a białko i tłuszcz w nich obecne nie są przegrzewane w procesie produkcji, co sprawia, że ich strawność jest znacznie wyższa niż w popularnych komponentach. Najlepsze komponenty pochodzenia rzepakowego, ze względu na przebyty proces produkcji, jak i stale udoskonalaną genetykę drobiu, są zalecane dzisiaj już w ilości do 10 proc. w dawce żywieniowej. Umiejętne użycie wysoko strawnego, poprawnie obrobionego komponentu pochodzącego z ziarna rzepaku pozwoli poprawić FCR, podnosząc opłacalność chowu.
 

Staranna analiza powyższych aspektów i prawidłowe wyciągnięcie wniosków pozwoli stworzyć paszę o pożądanej jakości. Jednak ze względu na specyfikę każdej fermy nie zawsze ta pierwsza receptura okazuje się idealnym rozwiązaniem. Po każdym zakończonym rzucie należy zrobić podsumowanie, które zobrazuje zyski lub straty. Analiza jest pełna tylko wtedy, gdy uzyskane wyniki porównamy z wynikami z innych cykli produkcyjnych. Bardzo dużą wartość mają zbiorcze analizy porównawcze z wielu cykli produkcyjnych na tej samej fermie, zbierane w dłuższym okresie. Dzięki temu hodowca ma możliwość określenia, czy nastąpił postęp w jago pracy, może zaobserwować słabe momenty w produkcji, cykliczność występowania problemów. Wszystko to pozwala na wprowadzenie korekt.
 

Uzyskanie FCR najbardziej korzystnego dla stada to niejednokrotnie długa i trudna praca. Lecz gdy pracę tę wykonamy rzetelnie, przyniesie ona wymierne zyski. Posiadając już hodowlę na stabilnym poziomie, o wypracowanym bardzo niskim FCR, bardzo ciężko jest poprawić wyniki. Możliwe jest to tylko przy wprowadzaniu innowacyjnych rozwiązań na szerszą skalę. Takimi innowacjami są przede wszystkim nowoczesne komponenty białkowo- energetyczne.

(tś)