Jak chronić zboża przed chorobami fuzaryjnymi? Jak chronić zboża przed chorobami fuzaryjnymi?

Grzyby z rodzaju Fusarium są sprawcami wielu chorób zbóż. Występują na obszarze całego kraju: w glebie, resztkach pożniwnych czy nasionach. Wysokiej presji tych chorób sprzyja niewłaściwy płodozmian. Obecnie ok. 70 proc. powierzchni upraw zajmują zboża, co znaczy, że na danym polu roślina niezbożowa wysiewana jest średnio raz na 3-4 lata.

Choroby wywołane grzybami z rodzaju Fusarium atakują zboża przez cały okres wegetacji.

Zgorzel siewek
Występuje przed i krótko po wschodach zbóż. Efektem jest zamieranie siewek jeszcze przed wydostaniem nad powierzchnię lub krótko po nim. Jedyna metoda ochrony to zaprawianie nasion.



Pleśń śniegowa
Atakuje jesienią, choć efekty porażenia widoczne są dopiero wiosną, po zejściu pokrywy śnieżnej. Aby skutecznie chronić przed chorobą, nie należy siać zbóż zbyt wcześnie. Warto też stosować zaprawy o długim okresie działania i unikać nadmiernej obsady.



Fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła
To choroba przynosząca w ostatnich latach szczególnie wysokie straty. Atakuje późną jesienią i wczesną wiosną. Jesienią u porażonych roślin podstawa źdźbła i korzeń mają brunatną barwę. Wiosną choroba dalej się rozwija, zamierają źdźbła lub występuje białokłosowatość. Objawy na roślinach często mylone są z inną chorobą podstawy źdźbła –  łamliwością podstawy źdźbła. Walka z tymi patogenami w wielu aspektach jest podobna, ponieważ są to choroby charakterystyczne dla wadliwego płodozmianu. W celu ochrony przed fuzaryjną zgorzelą podstawy źdźbła, należy przeprowadzić wczesny zabieg fungicydowy (zabieg T1), a przede wszystkim stosować zaprawy – te o długim okresie ochrony będą dodatkowo wspomagały walkę.



Fuzarioza kłosów
Jest chorobą fazy kłoszenia. Do infekcji dochodzi w trakcie ciepłej i wilgotnej pogody, podczas kwitnienia zbóż. Efektem są częściowo zasychające kłosy z drobnym zniekształconym ziarnem, których wysiew jest źródłem infekcji w następnym roku. Mogą też nie być przydatne do spożycia ze względu na obecność groźnych metabolitów wtórnych – mykotoksyn.



Właściwa ochrona zbóż
W zabezpieczeniu roślin przed grzybami z rodzaju Fusarium bardzo ważne jest połączenie wielu metod ochrony: odpowiedniego płodozmianu, wysiewu zdrowego ziarna, stosowania odmian o wysokiej odporności, właściwego nawożenia i techniki siewu (termin, obsada, głębokość). Obecnie rośnie znaczenie metod pozwalających na szybszy rozkład resztek pożniwnych. W przypadku ochrony chemicznej, najważniejsze jest zachowanie ciągłości ze względu na atak tych patogenów przez cały okres wegetacji. Należy stosować zaprawy nasienne o długim czasie działania, odpowiednie i terminowe zabiegi w okresie początku strzelania w źdźbło (T1), fazy liścia flagowego (T2) oraz w fazie kłoszenia (T3).


Materiał ukazał się w „Magazynie Najbliżej Rolnika” nr 1/2022 (15)