Trawy to jedna z największych grup roślin uprawianych w naszym kraju. Ogromna część trwałych użytków zielonych usytuowana jest na glebach okresowo zalewowych. Zagospodarowywane są tak najczęściej tereny nad różnego typu ciekami. Stąd też biorą się specyficzne wymagania uprawowe roślin rosnących na ww. stanowiskach.


 

Jak podaje GUS, łąki trwałe w 2017 r. zajmowały 19,1% ogólnej powierzchni użytków rolnych, pastwiska trwałe natomiast 2,6%.
 

Specyfika gleb zalewowych

Specyfika gleb zalewowych wynika z ich usytuowania w obniżeniach terenowych, dolinach rzek i na równinach o ograniczonym odpływie wód gruntowych. Te stanowiska wyróżnia wysoki poziom wód gruntowych oraz, bardzo często, wysoka zawartość materii organicznej. Stąd też są to najczęściej gleby organiczne, często żyzne i bogate w składniki pokarmowe. Stanowią one znaczną część użytków rolnych. Można je wykorzystywać do uprawy nawet bardzo wymagających gatunków roślin, jednak pociąga to za sobą konieczność uregulowania warunków wodno-powietrznych, a tym samym duży nakład pracy i środków finansowych. Dlatego gleby takie są najczęściej wykorzystywane pod uprawy pastewne, w tym również wieloletnie.
 

Torfy

Wyróżniamy następujące typy torfowisk: wysokie, niskie oraz przejściowe. Różnią się one między sobą właściwościami chemicznymi i sposobem powstania. Torf wysoki zawiera 96–98% substancji organicznej, jest bardzo lekki, ma dużą porowatość i pojemność wodną, jest silnie kwaśny. Torf niski, w przeciwieństwie do wysokiego, ma odczyn lekko kwaśny lub obojętny, natomiast gorszą strukturę.
 

Przy uprawie torfowisk, planując zabiegi uprawowe, należy tak je dobierać, żeby w jak najmniejszym stopniu wpływały one na zmniejszenie materii organicznej w podłożu. Dotyczy to m.in. wapnowania, które przyspiesza rozkład substancji organicznej oraz degradację gleb. Im gleba bogatsza w materię organiczną, tym mniejsza zasadność wapnowania. Niekorzystne jest również wapnowanie torfowisk niskich, które są zasobne w wapń. Nawożenie wapniem gleb organicznych stosuje się przy pH poniżej 4,5, a więc przy odczynie bardzo kwaśnym. W wypadku torfowisk niekorzystna jest również orka, która powoduje ich zubożenie i degradację.
 

Trawy na gleby okresowo zalewowe

Na glebach okresowo zalewowych oraz organicznych najlepiej radzą sobie gatunki traw mocno i głęboko korzeniące się. W momencie zalania sięgają one korzeniami głęboko w głąb profilu glebowego, gdzie jest jeszcze tlen, dzięki czemu rośliny „nie duszą się”. Negatywny wpływ zalania na wzrost i rozwój roślin widać zdecydowanie szybciej niż skutki suszy. Dzieje się tak, ponieważ w pierwszej kolejności zatrzymuje się rozwój systemu korzeniowego, zaczynają zamierać najmłodsze korzenie, następnie dochodzi do zaburzenia procesów oddechowych i zakwaszenia, co w konsekwencji powoduje obumieranie roślin.
 

Jednym z gatunków traw o mocnym, głębokim systemie korzeniowym jest kostrzewa trzcinowa. Jej system korzeniowy potrafi sięgać 1,5 m w głąb gleby, dzięki czemu dobrze radzi sobie zarówno w warunkach suszy, jak i okresowego zalania. Ponadto nowsze, miękkolistne odmiany są również chętniej pobierane przez bydło w porównaniu z odmianami starszymi, szorstkolistnymi. Kolejnym gatunkiem dobrze radzącym sobie na stanowiskach wilgotnych, zalewanych, jest mietlica biaława. Pozyskana z niej zielonka cechuje się sporą zawartością białka o wysokiej wartości odżywczej oraz cukrów, stąd też bywa określana „słodką trawą”. Na madach rzecznych oraz wilgotnych, okresowo zalewowych stanowiskach dobrze radzi sobie także wyczyniec łąkowy. Jest bardzo wytrzymałym gatunkiem, z uwagi na dobrą zimotrwałość (dobrze znosi mrozy i długo zalegającą okrywę śnieżną).
 

To oczywiście tylko niektóre gatunki traw, które poradzą sobie w warunkach nadmiernego uwilgotnienia. Uprawiając trawy na gruntach organicznych lub okresowo zalewowych warto wybierać gotowe mieszanki przeznaczone do uprawy na tego typu stanowiska. Ich skład gatunkowy i proporcje najlepiej wpisują się w specyfikę tego typu siedlisk. Przykladem takiej mieszanki jest mieszanka traw pastewna Intensa HydroPower.
 

(am)