Nawożenie rzepaku – jakie składniki dostarczyć przed zimą?

Sukces w uprawie rzepaku nie jest możliwy bez właściwego podejścia technologicznego w okresie jesiennym. Obok regulacji zachwaszczenia, najważniejsze w tym czasie jest prawidłowe dobranie programu nawożenia, który umożliwi roślinom optymalny wzrost jesienią i dostęp do niektórych składników odżywczych przez cały okres wegetacji. Jakie elementy należy uwzględnić w jesiennym nawożeniu, aby zbudować potencjał pod wysoki plon?
 

Zacznij od wapna

Rzepak ozimy zaliczany jest do najbardziej wymagających roślin uprawnych pod względem właściwości stanowiska, a także potrzeb nawozowych. Gatunek ten jest bardzo wrażliwy na niski odczyn gleby i obecność jonów glinu w jej roztworze. Co więcej, rzepak wykazuje duże zapotrzebowanie na wapń, dlatego niezbędny zabiegiem w uprawie tej rośliny jest uregulowanie wskazanego odczynu gleby. Tym bardziej, że błędy popełnione w tym czasie będą miały wpływ na dalszy rozwój uprawy, a nadrobienie związanych z tym strat może okazać się niemożliwe. Najkorzystniejsze dla uprawy rzepaku są gleby mieszczące się w zakresie: 6-7 w skali pH. Na takich stanowiskach rośliny mają optymalne warunki do wykształcenia głębokiego systemu korzeniowego, który zapewni im dostęp do wody, również w warunkach srogiej zimy, na zamarzniętej glebie. Warto podkreślić, że nawet kompleksowe i wysokonakładowe nawożenie nie przynieście korzyści, jeżeli będzie stosowane na glebach o nieuregulowanym odczynie, ponieważ rośliny rzepaku nie będą w stanie pobrać dostarczanych składników. Nawozy wapniowe powinno się stosować pod przedplon. Natomiast jeżeli zabieg został pominięty w tym czasie, wówczas konieczne jest wapnowanie w okresie jesiennym. Dobrany nawóz powinien być bezpieczny ze względu na czas jego stosowania. Dlatego przy aplikacji takiego rozwiązania, warto zwrócić uwagę na stopniowe uwalnianie wapnia do gleby. Wyrównana granula ułatwi plantatorom wysiew, z kolei dodatkowy efekt odżywienia, zapewniony przez zawarte w nim mikroelementy, wspomoże zimowanie rzepaku.
 

Niezbędne składniki

Dostarczenie fosforu w okresie jesiennym stanowi fundament po przyszły plon. To właśnie ten pierwiastek odpowiada za właściwe ukształtowanie systemu korzeniowego, a przez to warunkuje zimowanie roślin i możliwości pobrania wody oraz składników pokarmowych. Drugim najważniejszym składnikiem w jesiennej technologi nawożenia rzepaku jest potas – pierwiastek pobierany przez rzepak w największych ilościach. W tym czasie wpływa na retencję wody i w konsekwencji zimowanie roślin. Z kolei na wiosnę kontroluje gospodarkę wodną, stąd zwiększa odporność plantacji na suszę. Co więcej, obydwa składniki wpływają na dostępność azotu dla roślin. Nawożenie fosforem i potasem na zwięzłych glebach może być wykonywanie w całości. Z kolei na lekkich stanowiskach, które dominują w Polsce, dawkę należy podzielić. Lekkie gleby są ubogie w składniki odżywcze, które po aplikacji łatwo ulegają wypłukiwaniu. W związku z tym pożądaną cechą nawozu jest jego spowolnione uwalnianie w glebie. W tego typu rozwiązaniach składniki dostępne są dla roślin w kolejnych cyklach wzrostu wegetacyjnego. Podstawowym kryterium przy wyborze nawozu powinien być skład danego rozwiązania. Kluczowymi składnikami są wspomniane: potas i fosfor, jednak warto również zwrócić uwagę, aby w jednej granuli znajdowały się także inne, ważne dla rzepaku pierwiastki. Wśród nich trzeba wymienić siarkę. Rzepak należy do roślin siarkolubnych, a dostarczenie tego pierwiastka w dostępnej dla roślin formie wpływa na pokrój roślin przed spoczynkiem zimowym i liczbę liści w rozecie. Prawidłowo ukształtowana rozeta przed zimą posiada co najmniej 8 liści. To z kolei stanowi perspektywę dla dobrego rozgałęzienia roślin i silnego zszycia łanu przed zbiorem. Ponadto siarka warunkuje efektywność dostarczanego azotu na plantacji. Istotny wpływ na prawidłowy rozwój roślin rzepaku ma również magnez, który podobnie, jak siarka łatwo ulega wypłukiwaniu. Znaczna część tego składnika jest również wynoszona z plonem, dlatego nawożenie magnezem należy prowadzić regularnie – rokrocznie. Główną rolą tego pierwiastka jest katalizowanie składników mineralnych, które zostały ukierunkowane na budowę biomasy oraz biosyntezę tłuszczów. Dostępność tych składników w jednej granuli nie tylko zwiększa skuteczność nawozu, ale również pozwala na wygenerowanie oszczędności.
 

Azot – podstawowy element jesiennego odżywienia

Kluczowym elementem odżywienia rzepaku w okresie jesiennym jest azot. Bez odpowiedniego zaopatrzenia rośliny w ten pierwiastek nie będą one w stanie ukształtować silnej rozety z dużą ilością liści. Zapotrzebowanie rzepaku na azot w tym okresie jest stosunkowo niewielkie. Co więcej, nadmierne zaopatrzenie roślin w ten składnik może być przyczyną rozhartowania roślin, które przełoży się na jego zimowanie. Jeżeli jako przedplon dla rzepaku wysiane zostały rośliny, po których pozostaje dużo azotu w glebie, wówczas aplikacja nawozów azotowych może okazać się zbędna.
 

(ab)