Uzyskanie optymalnego odczynu gleby powinno być priorytetem dla rolnika planującego zasiewy. Polskie gleby mają tendencje do szybkiego zakwaszenia, a ponad połowa z nich wymaga natychmiastowego wapnowania.

Kwasowość gleby jest jednym z głównych parametrów charakteryzujących jej przydatność do uprawy oraz produkcji.

Zakwaszenie i badanie

Odczyn gleby jest ustalony na podstawie stężenia jonów wodorowych H+ do jonów wodorotlenowych OH-. Wysokie stężenie tych pierwszych oznacza wysokie zakwaszenie gleby. Optymalny odczyn w skali pH wynosi od 5,5 do 7,0, 5,5 – 6,0 dla gleb bardzo lekkich i lekkich oraz 6,5 – 7,0 dla ciężkich.

Polskie gleby w większości należą do lekkich i średnich, mają tendencje do szybkiego zakwaszenia. Poza tym polscy rolnicy przywiązują małą wagę do ich odczynu, dlatego ponad połowa z nich charakteryzuje się odczynem kwaśnym i bardzo kwaśnym, wymagającym natychmiastowego wapnowania. Nie przekłada się to na zużycie nawozów wapniowych na 1 ha. Obecnie jest to zaledwie 38,9 kg, a w naszym województwie 55,7 kg. Nie są to wystarczające dawki.

Głównymi przyczynami zakwaszenia gleb w Polsce są: przewaga opadów nad parowaniem, stosowanie nawozów kwaśnych, a także ich wywóz z plonem oraz fakt, że polskie gleby wykształciły się ze skał macierzystych o charakterze kwaśnym.

Do sprawdzenia odczynu i ustalenia dawki wapna konieczne jest wykonanie badań gleby w stacji rolniczo-chemicznej. Zakres najtańszej próby (ok. 15 zł/próba) obejmuje sprawdzenie pH, ocenę potrzeb wapnowania, zawartość magnezu, potasu i fosforu.

Specyfika wapna

Na glebach lekkich i średnich warto stosować wapna węglanowe, na ciężkich – tlenkowe. Szeroki rynek nawozów stwarza możliwość zakupu towaru o odpowiedniej reaktywności.
Na reaktywność wapna wpływ ma m.in jego przemiał, dlatego wapna lepiej przemielone, które trudniej wysiać, lepiej odkwaszają glebę.

Na rynku nie brakuje także wapna granulowanego. Jego niewątpliwą zaletą jest możliwość wysiewu tradycyjnymi rozsiewaczami do nawozu. Nie brakuje również nieuczciwych producentów, sprzedających towar słabej jakości. Wśród sprzedawców wapna pylistego również zdarzają się przypadki oferty wapna w niskiej cenie, najczęściej niewiadomego pochodzenia, bez badań lub z wysoką wilgotnością.

Najlepszym terminem wysiewu jest okres pożniwny, umożliwiający dobre wymieszanie z glebą. Poza tym czas ten pozwala zachować odpowiedni 4-6 tygodniowy odstęp od stosowania obornika czy nawozów azotowych.

(mf)
 

Materiał opublikowany w tygodnikach Wydawnictwa Promocji Regionu: CGD, CBR, CWA, CLI 6 sierpnia 2015

zdjęcie: AndrewStawarz/flickr.com