Paszowóz – zalety stosowania

Wozy paszowe usprawniają pracę hodowców bydła zarówno mlecznego, jak i intensywnie opasanego. Ich najważniejszą zaletą jest możliwość sporządzania odpowiednio wymieszanej dawki pokarmowej o właściwej strukturze.
 

Na rynku maszyn rolniczych dostępne są dwa podstawowe typy wozów paszowych, klasyfikowane na podstawie typu mieszadła, czyli zespołu tnąco-mieszającego (o orientacji pionowej lub poziomej). Różnice, w zależności od producenta, występują również w wyposażeniu opcjonalnym. Ważne jest, aby wóz posiadał dokładną wagę, pozwalającą zachować powtarzalność mieszanej dawki pokarmowej. Osprzętem ułatwiającym użytkowanie jest frez służący do pobierania kiszonek z pryzmy bądź silosu. Ładowanie wozu przy jego użyciu pozwala na prowadzenie gładkiej, nienaruszonej ściany pryzmy, co zapobiega dostawaniu się powietrza do głębszych warstw i ogranicza ryzyko wystąpienia wtórnej fermentacji oraz zagrzewania się kiszonek.

Sposób żywienia

Użytkując wóz paszowy, należy wybrać odpowiedni system żywienia – dostosowany do potrzeb oraz wielkości stada. W systemie PMR (Partly Mixed Ration) w wozie paszowym przygotowuje się podstawową dawkę pokarmową dla całego stada. W zależności od wydajności poszczególnych zwierząt (grupy produkcyjnej), uzupełnia się ją „z ręki” bądź przy użyciu stacji paszowych. Natomiast system TMR (Total Mixed Ration) polega na przygotowaniu odrębnych dawek pokarmowych, pokrywających zapotrzebowanie zwierząt z różnych grup produkcyjnych.

Zaletą stosowania tych systemów w żywieniu zwierząt jest wspomniana wcześniej możliwość sporządzenia powtarzalnej, kompletnej dawki pokarmowej, dokładnie wymieszanej, o odpowiedniej strukturze. Dawka pokarmowa, zachowująca powyższe parametry, wpływa korzystnie na zdrowotność krów – dzięki dokładnemu wymieszaniu składników krowy nie mają możliwości segregowania z dawki pasz treściwych. Ma to ogromne znaczenie w profilaktyce chorób metabolicznych. Dokładnie wymieszana dawka przeciwdziała kwasicy żwacza, ponieważ zwierzęta pobierają pasze treściwe i objętościowe przez cały czas w takich samych proporcjach, co zmniejsza wahania pH żwacza. Dzięki stosowaniu wozów paszowych możliwe jest zwiększenie w żywieniu udziału paszy treściwej nawet do 50-55 proc. suchej masy dawki, a to obniża ryzyko występowania niedoborów energetycznych, prowadzących do ketozy. Atutem jest też możliwość wprowadzenia do dawki słomy (i pocięcia jej na odpowiednią długość ok. 4-5 cm; w ilości ok. 1-1,5 kg na sztukę), będącej źródłem dodatkowego włókna, stymulującej proces przeżuwania oraz wydzielania śliny, która jest naturalnym buforem, wpływającym na pH żwacza. Odpowiednia zawartość włókna w diecie sprzyja prawidłowej fermentacji żwaczowej, która ma bezpośredni wpływ na parametry mleka.

Kolejną zaletą jest zwiększenie pobrania suchej masy (ok. 1-2 kg na sztukę), a co za tym idzie, pobranie większej ilości składników pokarmowych, w wyniku czego wzrastają: wydajność mleczna w przypadku krów mlecznych oraz przyrosty masy ciała u bydła opasanego. Obniża się także ilość niedojadów, co zwiększa ekonomiczność produkcji.

Opłacalność i różnice

Wysoka cena wozu paszowego powoduje, że hodowcy w wielu wypadkach rezygnują z jego zakupu. Należy jednak pamiętać, że jest to maszyna, która będzie użytkowana w gospodarstwie przez wiele lat, każdego dnia. Mankamentem jest również ograniczona możliwość zastosowania tego rozwiązania w budynkach inwentarskich starego typu – w takim wypadku hodowca, który zdecyduje się na zakup wozu, musi liczyć się z koniecznością przebudowy obory.

W przypadku wozów wyposażonych w mieszadło pionowe wadą może być wydłużony czas cięcia poszczególnych komponentów oraz ich niedokładne wymieszanie. Ten rodzaj sprzętu mechanicznego ma też duże zapotrzebowaniem na moc. Z kolei przy wozie z mieszadłem poziomym należy liczyć się z możliwością nadmiernego rozdrobnienia pasz w stosunkowo krótkim czasie, dlatego trzeba pamiętać o sprawnym zasypywaniu wozu i prawidłowej kolejności dodawania komponentów. Niezależnie od rodzaju wozu, przy systemie TMR brak indywidualizacji żywienia krów może prowadzić do niewykorzystania w pełni potencjału produkcyjnego poszczególnych sztuk.

(łm)

Materiał opublikowany w tygodnikach Wydawnictwa Promocji Regionu: CGD, CBR, CWA, CRY, CLI 10 listopada 2016 r.
zdjęcie: Fotolia.com