Pierwszy tydzień życia cieląt

Istotnym warunkiem sukcesu hodowli jest odchów zdrowych cieląt. Około 25% strat żywo urodzonych zwierząt odnotowuje się przed ukończeniem przez nie pierwszego tygodnia życia. Wielu problemów można uniknąć stosując prostą profilaktykę już od dnia narodzin.

Po porodzie należy usunąć śluz i błony z nosa oraz jamy ustnej cielęcia, sprawdzić czy oddycha. Warto także pozwolić krowie wylizać cielaka lub energicznie wycierać go suchym i szorstkim materiałem, co pobudzi krążenie oraz poprawi oddychanie.

Sznur pępkowy, który zwisa po porodzie, należy skrócić do ok. 15 cm i wydezynfekować w 1-2% roztworze jodyny. Zabieg ten powinno się powtórzyć następnego dnia.

Dla odporności


U przeżuwaczy nie zachodzi przekazywanie immunoglobulin ani przeciwciał między matką a płodem. Nowo narodzone cielęta nie posiadają zatem odporności. Dlatego też po narodzinach cielę jak najszybciej musi otrzymać siarę, która jest jedynym źródłem immunoglobulin i przeciwciał odpornościowych.
Przeciwciała są wchłaniane przez ścianę jelita tylko przez pierwszych 10-30 godzin od narodzin, a największe ilości są przyswajane w pierwszej godzinie życia – mówi Bartosz Forczmański, ekspert żywieniowy z firmy Ewrol. – Pierwszą dawkę siary cielak powinien otrzymać w ilości 5% wagi urodzeniowej. Zabieg należy powtórzyć po 12 godzinach. Podanie siary gwarantuje zaspokojenie wszystkich potrzeb pokarmowych i mineralnych zwierzęcia. Dostarcza także białka w formie przeciwciał, tłuszczu, który jest nośnikiem energii oraz większą ilość witamin i minerałów niż mleko. Siara zawiera mniej cukru mlekowego, czyli laktozy. Jej nadmiar powoduje biegunki i sprzyja rozwojowi bakterii, m.in. E.Coli – dodaje.

Do odpajania powinno się używać butelki lub wiaderka. W ten sposób nie tylko możemy kontrolować ilość pobranej siary, ale także mieć pewność, że została ona podana we właściwych warunkach higienicznych.

Ssanie krowy przez cielaka jest dość ryzykowne ze względu na brak kontroli nad ilością pobranej siary i gorsze warunki higieniczne – uważa ekspert żywieniowy Ewrol. – Należy również pamiętać o tym, że około 25% cieląt nie potrafi ssać matki i trzeba im na początku pomagać.


Przeciw bakteriom


Siara powinna być skarmiana przez pierwsze trzy do czterech dni po urodzeniu. Immunoglobuliny odpornościowe co prawda nie będą już wchłaniane, ale skład siary zapewni ochronę przed chorobami bakteryjnymi.

Począwszy od drugiego dnia zwierzęta powinny otrzymywać siarę w ilości ok 8% masy ciała. Cielak może już znajdować się w samodzielnej, czystej i suchej zagrodzie. Należy również pamiętać o temperaturze podawanego mleka. Powinna ona wynosić 37°C.

Ze względu na otwieranie i zamykanie się rynienki przełykowej w żołądku cielaka istotne są także stałe pory odpajania – zauważa Bartosz Forczmański. – Nieregularne odpajanie może doprowadzić do bardzo przykrych powikłań, m.in. biegunek i wzdęć.

Z witaminami


Czterodniowe cielaki nie są jeszcze przeżuwaczami, lecz zwierzętami o prostym żołądku. Żwacz będzie funkcjonował dopiero od 3 miesiąca życia. Pasze w formie granulatu podane pod koniec pierwszego tygodnia znacząco przyspieszą jego rozwój. Paszę granulowaną można zastąpić całym ziarnem np. kukurydzy. Należy jednak pamiętać, że stosując całe ziarno wprowadzamy tylko element drażniący. Stosując pasze granulowane przeznaczone dla cieląt, obok elementu stymulującego rozwój żwacza, dostarczamy również białka odżywcze i duże ilości witamin z minerałami. Szczególnie ważna jest witamina A, której wątroba cielaka magazynuje niewiele. W przypadku wystąpienia biegunki warto jak najszybciej podać preparaty uzupełniające elektrolity i minerały.

Najkorzystniej jest rozpuszczać je w wodzie i w takiej formie podawać zwierzętom. Należy przy tym ograniczyć udział mleka, które jest świetną pożywką dla bakterii odpowiadających za biegunki. Pierwszy tydzień życia cieląt jest szczególnie ważny w odchowie. Wówczas charakteryzują się one dużą wrażliwością i wszelkie błędy popełnione w tym okresie są bardzo trudne do naprawienia.

(pc)

Materiał opublikowany w tygodnikach Wydawnictwa Promocji Regionu: CGD, CBR, CWA, CLI 16 kwietnia 2015
zdjęcie: robertobarres/pixabay.com