Liczba żywych prosiąt urodzonych w jednym miocie jest jednym z ważniejszych czynników wpływających na rentowność produkcji trzody chlewnej. Zależy ona przede wszystkim od rasy loch i wprowadzenia dobrych praktyk zarządzania stadem.

By w pełni wykorzystać potencjał płodności loch trzeba pamiętać o kilku ważnych zasadach. Przede wszystkim nie warto spieszyć się z wprowadzeniem zwierząt do rozrodu. Dojrzałość płciowa u loszek występuje w wieku 7-8 miesięcy przy masie ciała około 130 kg, dlatego tylko takie zwierzęta można kierować do krycia. Decydując się na synchronizację rui należy pamiętać, że może ona prowadzić do zachwiania naturalnej równowagi hormonalnej zwierząt. Nie jest zatem zalecana w przypadku loszek.

Potencjał rasy

Do najpowszechniej użytkowanych ras w naszym kraju należą lochy rasy wbp i pbz oraz mieszańce dwurasowe wbp × pbz. Spośród ras knurów hodowcy wybierają najczęściej rasy duroc i pietrain bądź mieszańce tych ras. Dzieje się tak dla tego, że płodność loch ras tzw. matczynych wbp i pbz jest większa niż ras duroc czy pietrain.

Co pomaga?

Nieodzownym elementem zarządzania stadem jest jego ciągła obserwacja. Ma to szczególne znaczenie po odsadzeniu, pozwoli bowiem na zauważenie pierwszych objawów rui i pokrycie loch w terminie. Dobrą praktyką stosowaną w wielu gospodarstwach jest utrzymywanie knura ,,próbnika” w pomieszczeniach dla loch, który działa stymulująco na układ rozrodczy samic, przez co ruje są lepiej widoczne. Podobne działanie mają preparaty zawierające w swoim składzie feromony. Występują one najczęściej w formie aerozolu.

Systematyczne badanie ciąży u loch pozwala na wczesne wykrycie zwierząt nieprośnych, przez co możliwe jest wcześniejsze skierowanie ich do ponownego krycia. Nie bez znaczenia jest bieżąca kontrola stanu zdrowotnego loch, głównie dróg rodnych oraz gruczołów mlecznych. Wszelkie stany zapalne tych narządów są jednymi z głównych przyczyn niepłodności.

Otoczenie

Duże znaczenie w rozrodzie mają także czynniki środowiskowe. W okresie letnim lochy nie mogą być przegrzane. Badania dowodzą że już nawet w temperaturze powyżej 18°C spada liczebność miotów. Warto zatem przyjrzeć się działaniu wentylacji w chlewni. Późną jesienią i w okresie zimowym zwierzętom może brakować światła, dlatego należy zapewnić możliwość sztucznego oświetlenia pomieszczeń przez około 10-12 godzin dziennie. Nie bez znaczenia jest także stan zdrowia knura i jakość jego nasienia. Powinno się kryć lochy tylko knurami znanego pochodzenia. W przypadku inseminacji warto zadbać o prawidłowy sposób przechowywania nasienia.

Śmiertelność prosiąt

Szacuje się, że statystycznie w miocie rodzi się około 0,5 prosięcia martwego, a część pada w pierwszych dniach życia. Zmęczenie wynikające z akcji porodowej i niedotlenienie obecne w przypadku przedłużających się wyproszeń wpływają na obniżenie żywotności noworodków. W konsekwencji prosięta słabe, w pierwszych godzinach życia pobierają małe ilości siary, co prowadzi do osłabienia ich odporności, a w skrajnych przypadkach do niedożywienia i śmierci.

Zwiększenie płodności loch jest zagadnieniem niezwykle istotnym, gdyż ma bezpośredni wpływ na obniżenie kosztów utrzymania stada podstawowego i tuczu świń. Najczęściej popełniane błędy w zakresie rozrodu trzody chlewnej dotyczą zakresu organizacji produkcji lub obejmują nieumiejętne stosowanie technik wspomagania rozrodu.

(kw)
 

Materiał opublikowany w tygodnikach Wydawnictwa Promocji Regionu: CGD, CBR, CWA, CLI 26 listopada 2015

zdjęcie: MartinPettitt/flickr.com