Dostosowanie dawki pokarmowej do potrzeb loch w poszczególnych etapach ciąży to jeden z najważniejszych czynników, który wpływa na ich późniejsze użytkowanie, a także liczebność i zdrowotność uzyskanych prosiąt. Szczególnie newralgiczny w tym czasie jest okres okołoporodowy, w trakcie którego wzrasta zapotrzebowanie na białko, energię, witaminy i składniki mineralne. Jak zatem należy żywić zwierzęta przeznaczone do rozrodu, aby uzyskać najlepsze wyniki produkcyjne?
 

Optymalna mieszanka paszowa

Zapotrzebowanie loch na składniki pokarmowe zwiększa się już po 90. dniu ciąży. Wówczas wzrost i rozwój płodów jest najintensywniejszy, co oznacza, że również dawka pokarmowa powinna być wzbogacona o większą ilość energii, białka, a także witamin oraz składników mineralnych. W tym celu należy stosować komponenty paszowe, które zawierają dużą ilość najważniejszych i jednocześnie łatwostrawnych składników pokarmowych, ponieważ możliwość wprowadzenia ich w dużej koncentracji przy niewielkiej objętości produktu, pozwala uzyskać wyższe parametry mieszanki paszowej. Kluczowe znacznie dla zdrowia zwierząt ma również dzienna ilość pobieranej paszy, która w przypadku loch wysokoprośnych powinna wynosić 3-3,2 kg. Tego typu żywienie należy stopniowo ograniczać 3-4 dni przed planowanym porodem (zmniejszyć o ok. 30-40%), tak aby na jeden dzień przed jego terminem pobranie paszy nie było większe niż 1,5 kg mieszanki. Z kolei w dniu porodu hodowca powinien podać jedynie pójło przygotowane z otrąb pszennych i soli gorzkiej, które wykazuje działanie przeczyszczające. Niezwykle ważne jest również zapewnienie zwierzętom stałego dostępu do świeżej wody.

Zaparcia – dlaczego są niebezpieczne?

W okresie okołoporodwym lochy narażone są na zaparcia, które stanowią jedną z najczęstszych przyczyn pogorszenia ich kondycji poporodowej, a także zdrowia prosiąt. Pojawieniu się tej dolegliwości sprzyjają m.in.:

• zbyt obfite żywienie,
• nieprawidłowo zbilansowany skład paszy,
• warunki środowiskowe i mikroklimat panujący w budynku inwentarskim.
   

Ponadto ryzyko pojawienia się zaparć zwiększa także stres związany z porodem oraz przemieszczenie lochy do kojca porodowego, gdzie możliwość ruchu jest niewielka. Ostatni z tych czynników negatywnie wpływa na odporność organizmu zwierzęcia i perystaltykę jelit. W związku z tym jednym z najważniejszych działań hodowcy powinna być regularna kontrola zdrowia loch, szczególnie pod kątem występowania zaparć. Tym bardziej, że intensywny wzrost płodów powoduje coraz większy nacisk na jelita, przez co przepływ mas kałowych staje się trudniejszy. W efekcie często dochodzi do zakażenia dróg rodnych lub wymienia, co może prowadzić do zahamowania laktacji, a w konsekwencji upadków niedożywionych i pozbawionych odporności prosiąt. Ponadto zaparcia mogą stanowić przyczynę przedłużenia akcji porodowej. W tej sytuacji ryzyko padnięcia kolejnych prosiąt w mocie znacznie się zwiększa, a kondycja lochy również ulega pogorszeniu. Warto również dodać, że zaparcia prowadzą do znacznego spadku apetytu u loch, co dodatkowo obniża produkcję mleka w okresie zbliżającej się laktacji.
 

Najskuteczniejszym sposobem na ograniczenie tej dolegliwości jest odpowiednie zbilansowanie mieszanki przygotowanej dla loch, zwłaszcza pod kątem zasobności włókna w paszy. Składnik ten stymuluje pracę jelit, a w konsekwencji ogranicza ryzyko zatrzymania mas pokarmowych w ich wnętrzu. W procesie żywienie loch w fazie wysokiej ciąży zawartość włókna w paszy powinna stanowić ok. 8% masy. Najskuteczniejszym sposobem na podwyższenie poziomu tego składnia jest zastosowanie komponentów paszowych bogatych we włókno.
 

Czym jest MMA?

Zaparcia w okresie okołoporodowym wielokrotnie prowadzą do wystąpienia zespołu mastitis (zapalenie wymienia), metritis (zapalenie macicy), agalactie (bezmleczność) – MMA. Co prawda nie wszystkie choroby składające się na ten zespół pojawiają się jednocześnie, jednak istnieje bardzo duża zależność między nimi. MMA najczęściej występuje krótko po porodzie (w pierwszej lub drugiej dobie), a niekiedy nawet w jego trakcie. Do charakterystycznych symptomów MMA należy zaliczyć:

• podwyższoną temperaturę ciała (39,3ºC) ,
• apatię,
• brak apetytu,
• zaparcia,
• brak zainteresowania prosiętami.
  ​

Objawy MMA uwidoczniają się także w zachowaniu prosiąt, które na skutek braku mleka i wygłodzenia są ruchliwe, wyraźnie zaniepokojone. Do czasu! Niedożywienie sprawia, że wraz z jego upływem tracą siły i stają się ospałe. Wskazane objawy mogą pojawiać się w różnym nasileniu, dlatego wyróżnia się trzy postacie choroby:

• utajona,
• podostra,
• ostra.
   

W pierwszym przypadku zwierzęta nie wykazują żadnych wyraźnych objawów chorobowych. W praktyce możliwe jest zmniejszenie ilości produkowanego mleka, które skutkuje zróżnicowaniem masy u poszczególnych prosiąt. Podostrej postaci tej choroby towarzyszy zazwyczaj gorączka utrzymująca się na poziomie ok. 40ºC. Najpoważniejsze objawy związane są jednak z ostra postacią MMA. Wówczas gorączka jest większa niż 40ºC – co stanowi poważne zagrożenie dla życia lochy, natomiast zahamowanie laktacji znacznie zwiększa ryzyko upadków wśród prosiąt.