Przyczyny podwyższonej somatyki. Jak obniżyć liczbę komórek somatycznych u krów?

Liczba komórek somatycznych, która nie powinna przekraczać 400 tys./ml, jest jednym z parametrów odzwierciedlających stan zdrowia krów. Wpływ na nią mają czynniki środowiskowe, chorobowe i przede wszystkim – żywieniowe. Warto je znać, by móc skutecznie zapobiegać podwyższonej somatyce.
 

Co to są komórki somatyczne u krów?

Komórki somatyczne to nic innego jak obumarłe komórki tkanki gruczołowej, a także żywe i obumarłe białe ciałka krwi, które w czasie udoju przechodzą do mleka. Są bardzo istotne, ponieważ ich liczba odzwierciedla stan zdrowia krów, określa jakość mleka i wpływa na decyzję o jego klasie.
 

Jaka jest norma komórek somatycznych w mleku?

W przypadku mleka, które ma zostać przyjęte do obrotu i przetwórstwa, liczba komórek somatycznych (LKS) nie powinna przekraczać 400 tys./ml. Niektóre podmioty skupujące mleko oraz przetwórcy mogą jednak wymagać mleka o innych wartościach granicznych LKS.
 

Wpływ czynników środowiskowych na LKS

Do czynników środowiskowych mających wpływ na liczbę komórek somatycznych należą m. in. warunki bytowe (za krótkie stanowiska, z niewystarczającą ilością ściółki), a także higiena doju, racice niepoddane korekcji (siedlisko szkodliwych drobnoustrojów) i uszkodzenia mechaniczne, zwiększające podatność zwierzęcia na infekcje. Przy obsłudze zwierząt należy uważać na tzw. pustodój, podciśnienie w aparatach udojowych czy zużyte gumy strzykowe. Warto wspomnieć, że jednym ze sposobów na profilaktykę wymienia jest dipping, czyli zanurzanie strzyków po zakończonym doju w specjalnym preparacie dezynfekcyjnym i ochronnym.

Kolejne czynniki wpływające na poziom LKS to warunki termiczne. W przypadku bydła za najodpowiedniejszą uznaje się temperaturę 8-12°C. Temperatury wyższe niż 20-22°C mogą powodować wystąpienie stresu cieplnego, co zwiększa poziom komórek somatycznych.
 

Niewłaściwe żywienie a podwyższona somatyka u krów

Najczęściej jednak podwyższony poziom komórek somatycznych wiąże się z nieprawidłowym żywieniem. Przyczyn może być wiele. Jedne z nich to źle ułożone dawki żywieniowe i wynikające z nich choroby metaboliczne, a także spleśniałe kiszonki, zawilgocone i porażone grzybem pasze treściwe, nierzadko prowadzące do ogólnego zatrucia organizmu zwierzęcia. Najwięcej problemu sprawiają mykotoksyny, które wywołują silną reakcję zapalną.
 

Choroby powodujące wzrost LKS

Wzrost liczby komórek somatycznych powodują również czynniki chorobotwórcze. Nie chodzi tu wyłącznie o stany zapalne wymienia wywołane przez bakterie, ale również problemy z racicami, ketozę, zasadowicę (wywołaną nadmiarem białka żwaczowego w dawce) oraz kwasicę. Szczególnie problemy o przebiegu subklinicznym mogą spowodować wzrost LKS. W przypadku walki z zasadowicą, niezbędne jest białko chronione podane krowie w dawce paszowej.
 

Jak zmniejszyć poziom komórek somatycznych w mleku?

Sposobów na walkę z komórkami somatycznymi jest wiele. Kluczem jest znalezienie źródła problemu. W przypadku, kiedy podwyższony poziom LKS spowodowany jest czynnikami żywieniowymi, zaradzić możemy prawidłowym żywieniem oraz prozdrowotnymi produktami np. z linii Dr Krowa Somatic.


To specjalna kompozycja ziół i przypraw (np. tymianek, oregano, cynamon) połączona z żywymi kulturami drożdży i chelatami mikroelementów, ograniczająca infekcje wymienia i pobudzająca regenerację jego tkanek, co pozwala istotnie zmniejszyć liczbę komórek somatycznych w mleku. Jako produkt całkowicie naturalny nie jest objęta karencją. Podanie Dr Krowa Somatic we wczesnym stadium zwiększenia LKS, pozwala ograniczyć liczbę krów poddanych antybiotykoterapii z powodu zapaleń wymienia.

Zarówno nieodpowiednia jakość pasz objętościowych, jak i treściwych, ma negatywny wpływ na liczbę komórek somatycznych. Niska przyswajalność białka oraz nadmiar białka żwaczowego, które objawiają się w poziomie mocznika w mleku powyżej 270 mg/l, obniżają zdrowotność krów mlecznych. Nadmiar toksycznego amoniaku w żwaczu i mocznika w organizmie krowy negatywnie wpływa na wątrobę oraz cały organizm zwierzęcia, co widoczne jest w podwyższonej LKS. W celu ochrony wątroby i obniżenia LKS zaleca się wprowadzenie Amirapu Efekt do żywienia krów mlecznych. Dzięki wysokiej zawartości białka chronionego (aż 60 proc.), Amirap Efekt obniża poziom mocznika w mleku i regeneruje wątrobę, co w rezultacie prowadzi do zmniejszenia poziomu LKS.