Rzepak przez cały okres wegetacyjny narażony jest na uszkodzenia wynikające z żerowania szkodników na jego systemie korzeniowym, łodygach, pąkach kwiatowych czy łuszczynach. Stąd wiosną, poza dostarczeniem niezbędnych składników pokarmowych, niezwykle ważna jest ochrona insektycydowa.
 

Wnikliwa lustracja

Pierwszym etapem ochrony plantacji jest ustalenie liczebności występujących na danym polu gatunków szkodników za pomocą m.in. żółtych naczyń. Powinno się je umieszczać około 20 m od brzegów pola, na wysokości łanu roślin. W pierwszej kolejności, wraz ze wzrostem temperatury do około 10–12°C, pojawia się chowacz brukwiaczek, a tuż po nim również chowacz czterozębny, który nalatuje najdłużej, niemal do kwitnienia.
 

Próg szkodliwości

Z gospodarczego punktu widzenia oznacza to liczbę osobników występujących w uprawie, powyżej której straty spowodowane przez szkodnika przewyższają koszt wykonania zabiegu chemicznego.

Progi szkodliwości dla chowaczy żerujących na łodygach to około 5 chrząszczy na 25 roślin lub 10 osobników chowacza brukwiaczka odłowionego w żółtym naczyniu w ciągu trzech dni oraz 20 osobników chowacza czterozębnego odłowionych w kolejnych 3 dniach obserwacji albo 6 chrząszczy na lustrowanych 25 roślinach. Objawem wspólnego żerowania szkodników łodygowych w uprawie rzepaku jest zahamowanie wzrostu części nadziemnej oraz jej zniekształcenie. W przypadku wystąpienia dużej populacji chrząszczy w połączeniu z silnym wiatrem może dochodzić do łamania się liści oraz łodyg rzepaku, co będzie skutkować znaczącą obniżką zebranego plonu.
 

Ochrona pąków kwiatowych

Na kolejnym etapie uprawy rzepaku konieczna jest pełna ochrona pąków kwiatowych przed słodyszkiem rzepakowym. Wystąpienie szkodnika w ilościach przekraczających próg szkodliwości może doprowadzić do największych strat w plonie, sięgających nawet 75%. Efektem silnego żerowania słodyszka rzepakowego jest żółknięcie, zasychanie, a także opadanie pąków kwiatowych. Liczba chrząszczy uszkadzających rzepak w czasie kwitnienia jest zmienna na przestrzeni lat – występowały sezony o nalotach umiarkowanych, ale były także sezony o bardzo dużej gradacji.
 

Przed zbiorem

Zwieńczeniem rozwoju rzepaku jest wytworzenie łuszczyn wraz z zawartymi w nich nasionami. W tym okresie również mamy do czynienia z owadami szkodliwymi, zaliczanymi do szkodników łuszczynowych, reprezentowanymi przez chowacza podobnika i pryszczarka kapustnika. Wspólne występowanie obu szkodników jest wyjątkowo niekorzystne. Po złożeniu przeważnie tylko jednego jaja do jednej łuszczyny przez samicę chowacza podobnika, wykluta larwa zjada od 3 do 5 nasion, natomiast samica pryszczarka kapustnika jest w stanie złożyć od kilkudziesięciu do blisko 100 jaj w łuszczynie, co skutkuje całkowitym zniszczeniem zawartości poszczególnych łuszczyn. Zakładanym progiem szkodliwości dla chowacza podobnika jest wystąpienie jednego chrząszcza na pojedynczej roślinie, a w przypadku pryszczarka kapustnika jest to zaobserwowanie jednej muchówki na jednej roślinie.
 

Należy pamiętać, że rośliny uszkodzone przez szkodniki są szybciej infekowane przez szereg chorób, takich jak czerń krzyżowych, szara pleśń i zgnilizna twardzikowa. Najważniejsza jest lustracja upraw, aby bezbłędnie ocenić liczbę odłowionych szkodników oraz ustalić gatunek poszczególnych agrofagów. Do zwalczania owadów szkodliwych polecamy szczególnie środki ochrony roślin marki Elvita, w formie zestawów insektycydowych, zabezpieczających plantacje rzepaczane przez cały cykl rozwojowy roślin, przy zachowaniu pełnego bezpieczeństwa dla owadów zapylających.
 

(mb)