Wpływ niedoborów pierwiastków na plon

Objawy niedoborów substancji odżywczych można zaobserwować po zmianie koloru liści kukurydzy, ich turgoru i pokroju całej rośliny. Deficyt niezbędnych pierwiastków ma niekorzystne skutki i powinien być jak najszybciej uzupełniony.
 

Kukurydza jest rośliną naturalnie rosnącą w Ameryce Środkowej i Południowej, o typie fotosyntezy C4 – i jej przyrost biomasy w porównaniu do naszych rodzimych gatunków o typie fotosyntezy C3 jest dwukrotnie większy. Wiąże się to z dużym zapotrzebowaniem na poszczególne pierwiastki. Do przeprowadzenia procesów biochemicznych roślina ta wymaga ponadto wyższych temperatur, a czasowe ochłodzenia ograniczają wzrost i pobieranie odglebowe. Warto więc zwrócić uwagę na zrównoważony sposób nawożenia. Odpowiednio odżywiona kukurydza lepiej zniesie stresy i da satysfakcjonujący plon.

 

Makroelementy

Azot – stanowi podstawowy budulec białek. Jest niezwykle ważnym elementem w budowie prawidłowego pokroju roślin. Jego niedobór objawia się żółknięciem roślin, ich „wątłością” i licznymi nekrozami. Jeśli nawożenie przedsiewne było dosyć ubogie, należy je uzupełnić najpóźniej do fazy 4-6 liścia, ponieważ od tego momentu zaczyna się intensywne zapotrzebowanie na ten pierwiastek. W tym wypadku dopuszcza się stosowanie pogłówne mocznika. Niedobory mogą być uzupełniane także przez nawożenie dolistne roztworem mocznika (w stężeniu nieprzekraczającym 6 proc.). Na rynku są także dostępne kompleksowe nawozy dolistne, dostarczające m.in. azotu.

Fosfor – odpowiedzialny jest za transport substancji w roślinach. Jest także głównym elementem budowy zdrowego i dobrze rozwiniętego systemu korzeniowego. Jego niedobór widać szczególnie na małych roślinach – mają fioletowo zabarwione liście. Jeśli podczas wczesnych faz rozwojowych występuje ochłodzenie, może się zdarzyć, że roślina ma ograniczoną możliwość pobierania tego pierwiastka z gleby.

Potas – szczególnie ważny w przebiegu procesów fotosyntezy, wzmaga produkcję węglowodanów, co istotnie wpływa na zawartość skrobi w ziarniakach. Chroni rośliny przed wyleganiem, a także zwiększa masę tysiąca nasion i zaziarnienie kolby. Objawem niedoboru są żółto-czerwone przebarwienia na zewnętrznych krawędziach liści. Z racji tego, że do 80 proc. potasu rośliny akumulują do fazy kwitnienia, najlepiej jest zastosować nawożenie przedsiewne.

Magnez – zapotrzebowanie na ten pierwiastek oscyluje w granicach 60 kg/ha. Pełni on szczególną rolę w okresie od zwartych międzyrzędzi do momentu wejścia w okres kwitnienia. Jest szczególnie istotny w tworzeniu chlorofilu a jego niedobór uwidacznia się mozaikowatymi, żółto-pomarańczowymi przebarwieniami wzdłuż nerwów liściowych. Uzupełnianie może być wykonane dolistnie 5-proc. roztworem siarczanu magnezu, a także kompleksowymi odżywkami nalistnymi.

Siarka – relacja azotu do siarki powinna wynosić 7:1, tak aby rośliny mogły w efektywny sposób wykorzystać azot. Jej brak powoduje kumulowanie się w roślinach nieprzetworzonego mineralnego azotu w formie azotanów. Niedobór siarki ogranicza budowę białek, pogarsza odporność na suszę, a także jakość ziarna. W celu uzupełnienia należy stosować 5-proc. roztwór siarczanu magnezu, bądź zasilać odżywkami zaopatrzonymi w duże ilości siarki.

Mikroelementy

Rola mikroelementów jest nie do przecenienia w prawidłowym funkcjonowaniu roślin. Czasem z pozoru niewielki ubytek może całkowicie zachwiać ich rozwojem.

Cynk – kluczowy element w syntezie białek. Jego dostępność jest niezwykle ważna w prawidłowym pobieraniu azotu. Objawem niedoboru są żółte przebarwienia na krawędziach liści, żółknięcie młodych liści i skracanie międzywęźli. Odpowiada za odporność rośliny na choroby i prawidłowe zaziarnienie kolby, jak i wielkość ziaren. Jego braki powinny być uzupełnione możliwie jak najszybciej, tj. w fazie 3-4 liści.

Bor – odpowiedzialny za gromadzenie związków organicznych i ich rozprowadzanie po całej roślinie. Pełni także ważną rolę w powstawaniu pyłku, co wiąże się z lepszym wypełnieniem kolby. Jego niedobór obniża możliwości plonotwórcze i jakość zbiorów.

Mangan – jego niedobór objawia się żółtymi przebarwieniami nekrotycznymi na liściach, zaburzeniami we wzroście. Jest łatwo dostępny na glebach kwaś-nych, natomiast na tych o odczynie obojętnym i zasadowym jego przyswajalność spada.

Molibden – deficyt tego pierwiastka ogranicza odporność roślin na chłody, susze i zwiększa podatność na choroby. Molibden bierze też czynny udział w przemianach fosforu w formy organiczne. Jego niedostatek powoduje nagromadzanie się mineralnych form fosforu, skutkujące jego nieefektywnym wykorzystywaniem.

Niedobory wszystkich wyżej wymienionych pierwiastków w trakcie wegetacji można szybko i skutecznie uzupełnić poprzez wykonanie zabiegów nawożenia odpowiednio dobranymi preparatami dolistnymi.
 

(ak)

Materiał opublikowany w tygodnikach Wydawnictwa Promocji Regionu: CGD, CBR, CWA, CLI, CRY 2 czerwca 2016
zdjęcie: Fotolia.com