ZUBR – innowacyjna technologia produkcji komponentów paszowych

Dzięki postępowi genetycznemu i poprawie warunków środowiskowych w obiektach inwentarskich w ciągu ostatnich 30 lat udało się osiągnąć wysoką wydajność mięsną, mleczną i nieśną, co znacznie podniosło opłacalność produkcji. W ślad za tym nie poszły jednak innowacje w dziedzinie żywienia zwierząt, a zwłaszcza w zakresie pokrycia zapotrzebowania na białko. Od lat opiera się ono na poekstrakcyjnej śrucie sojowej, niemal w całości pozyskiwanej z soi modyfikowanej genetycznie, importowanej z krajów Ameryki Północnej i Południowej. Czy można to zmienić? Tak – odpowiedzią są innowacyjne komponenty białkowe, produkowane w Zakładzie Uszlachetniania Białka Roślinnego w Osieku. Jak powstają?

Na czym polega innowacyjność technologii, wykorzystywanej w Zakładzie Uszlachetniania Białka Roślinnego? Przede wszystkim na połączeniu dwóch linii technologicznych – linii obróbki hydrotermicznej z linią tłoczenia oleju. Surowiec w ZUBR poddawany jest procesom, mającym na celu dezaktywację czynników antyżywieniowych (ANF) i poprawę strawności. W zależności od przeznaczenia komponentu, wymaganych parametrów, zależnych od docelowej grupy zwierząt, linie te wykorzystywane są razem lub oddzielnie.

Obecnie ZUBR produkuje dwie linie komponentów wysokobiałkowych – z krajowego rzepaku (linia Amirap) oraz polskiej i europejskiej soi (Protina). Do ich produkcji wykorzystywany jest wyłącznie surowiec niemodyfikowany genetycznie.
 

Obróbka hydrotermiczna

Przygotowanie surowca (ziarno soi, nasiona rzepaku) rozpoczyna się od jego dokładnego oczyszczenia z substancji niepożądanych (piasek, słoma), a następnie zostaje on rozdrobniony w młynie walcowym. Powstałe w tym procesie równe cząstki gwarantują skuteczność dalszych etapów obróbki.

Następnym procesem jest kondycjonowanie, czyli poddanie surowca działaniu pary wodnej w kontrolowanej temperaturze, co pozwala chronić białko na kolejnych etapach obróbki. Potem ziarno trafia do hydroreaktora termicznego, w którym zachodzą procesy, mające na celu minimalizację zawartości składników antyżywieniowych. Tu również wykorzystuje się parę wodną i wysoką, lecz niedegradującą białka temperaturę, a surowiec trafia na półki grzewcze, na których jest stopniowo przemieszczany.

Z reaktora hydrotermicznego obrobione ziarno trafia najpierw do ekspandera, gdzie poddane zostaje m.in. działaniu wysokiego ciśnienia, w efekcie czego znacząco poprawia się strawność produktu. W wyniku procesu ekspandowania zawarta w ziarnach skrobia zostaje przekształcona do cukrów prostych, niestrawne połączenia białka z innymi związkami organicznymi zostają rozłożone, a z komórek (sferosomów) uwalnia się olej, dzięki czemu końcowy produkt jest znacznie lepiej przyswajalny dla zwierząt. Po ekspandowaniu natomiast komponent trafia do strukturyzatora, który nadaje mu pożądaną konsystencję, a potem do suszarni i chłodni.
 

Linia tłoczenia

Tu z ziarna soi i rzepaku w procesie produkcji komponentów paszowych pozyskiwany jest olej. Tym, co różni technologię ZUBR od innych jest fakt, że linia tłoczenia wykorzystywana jest jedynie w celu usunięcia nadmiaru oleju z surowca, tak by końcowy produkt dostosowany był do potrzeb żywieniowych konkretnej grupy zwierząt. Na linii tłoczenia nie stosuje się także żadnych substancji chemicznych, a jedynie prasy mechaniczne. Surowiec, trafiający do obróbki na linię tłoczenia, poddawany jest również kilkuetapowemu kondycjonowaniu.
 

Rezultaty

Przetwarzanie surowca w sposób delikatny, powolny, w atmosferze pary wodnej i w kontrolowanej temperaturze gwarantuje zachowanie w produkcie końcowym tego, co najcenniejsze: wysoko strawnego białka (w tym białka by-pass, niezbędnego w żywieniu krów wysokowydajnych), witamin, także tych rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K), składników odżywczych i NNKT, czyli niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych – w korzystnych proporcjach. Produkty z linii Amirap i Protina pozbawione są ponadto szkodliwych czynników antyodżywczych i wolne od pozostałości substancji chemicznych. Zautomatyzowany, zamknięty proces produkcji zapewnia czystość mikrobiologiczną komponentów, a staranny wybór surowca – najwyższą jakość i produkty wolne od GMO.
 

(ab)